Page 221 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

Unutulmuş Pragmatik Bağlar:
Mahkeme Kararlarının Dilsel, Sosyal ve Argümantatif Koşulları

Böylece metin ve okuyucu, üretkenliği zorlaştırabilir. Fakat içeriği
tamamen belirleyemez. Okuma sürecinin bu şekilde merkezi bir ko-
numa yerleştirilmesi, elbette yazarın ve metnin etkisinin yok olduğu
anlamına gelmemektedir. Yazar ve metin, yalnızca okuyucunun bağ-
lantısının kökeni veya nesnesi olarak ikinci planda dururlar, fakat
okuyucunun kurgularına karşı bir direnç olarak tekrardan ortaya çıkar-
lar. Zira okuyucu anlamın kurgulanmasında özgür değildir. Okuyucu
kendi okuma tekniğini, eğitim ve belirli bir kültür aracılığıyla şekil-
lendirir. 115 Okuyucu yalnızca “aktaran okuyucu”, “bilgilendiren oku-
yucu”, “örnek okuyucu”, “mükemmel okuyucu” gibi şekillerde anlam
üzerinde söz sahibi olabilir. 116 Hukuki metinlerin okuyucusu, eğitim
ve sınav kaygısı aracılığıyla şekillenir. 117

b) Okuyucu Benzersiz Bir Anlam Yaratmaz

Hermeneutik dil teorisi açısından okuyucu olarak özne, “anlam
değişimlerini ve kodun tamamlanmamışlığını tek başına temellendire-

115 “Konuşmacının çevresindeki insanlarla paylaştığı davranışlar ve kanaatler ile o
kişilerin de bu davranış ve kanaatleri kabul etmeleri olarak” yani “söylemsel
olarak kazanılmış ve sosyal olarak dengelenmiş dilsel bilincin deontik birimleri
niteliğinde” dil normları hakkında ayrıca bkz. Lewis, Konventionen. Eine
sprachphilosophische Abhandlung, 1975, eserin tamamı, Gloy, Sprachnonnen
als ‘Institutionen im Reich der Gedanken’ und die Rolle des Individuums in
Sprachnormierungsprozessen, in: Mattheier (ed.), Norm und Variation, 1997, s.
27, 31 vd.
116 Bu kavramlar için ayrıca bkz.: Eco, Zwischen Autor und Text, in: Eco, Zwisc-
hen Autor und Text, 1994 s. 75 vd., genel bir bakış için Ricklef (ed.), Fischer
Lexikon Literatur, 1996, anahtar sözcük okuma/okuyucu.
117 Bu konu hakkında ayrıca bkz. Fish, How Come You Do Me Like You Do?, in:
Texas Law Review 72 (1993), s. 57 vd., 58 ve Schlag, The Problem of the Sub-
ject, in: Texas Law Review 69 (1991), s. 1627 vd. Burada meslek sosyolojisine
dair bir inceleme ve ampirik analizler için bir başlangıç noktası bulunmaktadır.
Bu hususa ilişkin ayrıca bkz. Morlock, Vom Scheitern und der Wiederbelebung
(?) juristischer Methodik im rechtlichen Alltag. Der Theorie-Praxis-Bruch in
juristischer Methodenlehre und Soziologie, in: Rechtstheorie 2001 (yayım aşa-
masında).

219