Page 322 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

standardizasyonu konusundaki çatışmada bu bağlamda sık kullanılan
“yorumlama biçiminin uygulanması” imgesini τον ηττω λογον
κρειττω ποιειν (“zayıf sözcüğü güçlü hale getirmek”) 406 metaforuyla
kısmen açıklar. 407 Bu nedenle dayanak noktası sadece felsefi değil,
aynı zamanda retoriktir. 408 Bu yaklaşım, Roma’daki 409 retorik eğitimi-
nin tarihsel gelişiminde – hukukla da bağlantılı olarak – farklı form-
larda (Spielart), yedi ortaçağ artes liberales’in 410 skolastik triviumu
çerçevesinde (dilbilgisi ve mantığın yanı sıra) ars bene dicendi et per-
suandi olarak retorik ve modern siyasi hitabet sanatı 411 şeklinde, tem-

406 Bu yetenek genellikle sofistlere atfedilmiştir. Özellikle bu ifadeden genellikle
Protagoras bağlamında bahsedilmektedir (ayrıca bkz. Aristoteles, Rhetorik, Β
24, 1402a); Sokrates’in bu suçlamaya karşı kendini savunmak zorunda olduğu
Platon’un Apologie’sinde yer almaktadır.
407 Bu bağlamda De Crescenco’nun, Geschichte der griechichen Philosophie – Die
Vorsokratiker, 1985, s. 203 (eserindeki) sofistler hakkındaki bölümü şu sözlerle
başlamaktadır: “Avukatlık mesleği, Yunanlılar tarafından MÖ 5. yüzyılın son-
larına doğru icat edilmiştir.” Yunanistan’da, on Attika hatibinin (Andokides,
Antiphon, Lysias, Isokrates, Isäus, Demosthenes, Äschines, Hyperides, Lykur-
gos, Dinarchus) konuşmaları örnek kaideler olarak gösterilmektedir.
408 Etkileşime dair, “Retorik ve Felsefe” antinomisi hakkında Ijsseling’in aynı adlı
eserine ayrıca bkz. Retoriğin tarihine, amaçlarına ve tekniğine doğru bir giriş
için Ueding/Steinbrink, Grundriß der Rhetorik, 1986, retorik ve hukuk arasın-
daki bağlantı sıklıkla izah edilmiştir; ayrıca bkz. eski literatürden, örneğin La-
usberg, Elemente der literarischen Rhetorik (2 bd.), 1960; Hamilton, Das Stre-
itgespräch, 1962. “Topik und Jurisprudenz” adlı temel çalışmasında yer alan
“çağdaş bir retorik argümantasyon teorisi”, Viehweg, a.g.e., s. 111.
409 Ayrıca bkz. IJsseling, Rhetorik und Philosophie, 1988, s. 54 vd.; Roma’daki
hukuk eğitiminde retoriğin önemi üzerine ayrıca bkz. Wieling, Rechtsstudium
in der Spätantike: JuS 2000, 10, 11. Cicero’nun De Oratore ve Quintilian’in
Institutio Oratoria’sı o çağda retoriğe ilişkin temel kaynaklardandır; imparator-
lukla birlikte konuşma, siyasi mücadelede silah olma fonksiyonunu yavaş yavaş
kaybetmiştir.
410 Ayrıca bkz. IJsseling, Rhetorik und Philosophie, 1988, s. 70 vd.
411 Bu noktada Büyük Britanya için örneğin İngiliz parlamentarizmi bağlamında
retorik (Cromwel’den Fox Sheridan’a ve Churchill’e) Fransa için Bossuet, Bo-
urdaloue ve Fléchier’in kürsü retoriğinin yanı sıra Fransız Devrimi’ndeki ko-
nuşmalardan (Mirabeau, Robespierre) ve Almanya için – Leipzig’deki konuş-

320