Page 192 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

mı bir nesnedir. Dil, üçüncü tür bir fenomendir, bireysel (bir amaca
yönelik) iletişimsel eylemlerin kasti olmayan neticesidir. Doğa feno-
menleri, nedensel açıklamaları, insan yapımı nesneler ise bir amaca
yönelik (nihai) açıklamaları gerektirirken; üçüncü tür fenomenin elve-
38
rişli açıklanma biçimi görünmez-el-açıklaması seklindedir” . Böylece
dilin düzeni ne kapalı sistem olarak objektif bir doğadan ne de özgür
bireylerin bir uzlaşısı olarak sübjektif bir doğadan oluşur. Dil düzeni
daha ziyade, bireysel konuşmanın kasti olmayan feri bir sonucudur.

O halde, dil düzenine yönelmiş hukuki bir arayışa, böyle bir düzenin hiç
var olmadığı iddiasıyla karşı çıkılamaz. Bununla birlikte hukukçular, dil
düzeni kategorisinden çok fazla şey beklemektedir. Dilde ortaya konulan
bağlam, hukukçuların sorunlarını onların yerine çözebilecek türden bir bağ-

lam değildir. Dil, kanunun sözcüsü olan hâkim imgesinde olduğu gibi ko-
nuşmanın önünde konumlandırılmış bir düzen değildir. Dil, daha ziyade,
aralarında bazen anlam açıklamaları, standardizasyon ve standardizasyona
39
dair eleştirilerin de bulunduğu konuşmadan oluşur. Bununla birlikte bir
eser haline gelmiş olan dil, bu eserin üretimi dilsel etkilere karşı kullanıla-
maz veya ondan ayrı tutulamaz: “Zira üçüncü tür bir fenomen bu ikisinden
(yalnızca) biri – bir oluşum süreci ya da bir netice – değildir, aksine her iki-
sinin bir arada olmasıdır; özellikle de bizim netice dediğimiz şey (...) oluşum
süreçlerinin nihai sonuçları değil, kültürel evrim sürecinde ne açıklanabilir

38 Rudi Keller, Bemerkungen zur Theorie des sprachlichen Wandels, in: ZGL
1984, s. 63 vd., 66. Daha detaylı açıklama için ayrıca bkz. Engländer, Zur beg-
rifflichen Möglichkeit des Rechtspositivismus, in: Rechtstheorie 1997, s. 437
vd., 454.
 Çevirmen notu: “Metnin orijinalinde ifade ‘Bild vom Richter als Mund des
Gesetzes’ şeklindedir ve Montesquieu’nun ‘le juge est la bouche de la loi’ ifa-
desine karşılık gelen bu ifadenin birebir Türkçe çevirisi ‘kanunun ağzı olarak
hâkim’ biçimindedir.
39 Hukukun bir konuşma süreci olarak anlaşılmasına dair ayrıca bkz.: Kirchhof,
Die Bestimmtheit und Offenheit der Rechtssprache, 1987, s. 21.

190