Page 154 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

7.1 Felsefi Realizmin Tanımlanması 139

mantik realizmi, elbette, tutarlılık kuramı ve pragmatist doğruluk kuramları gibi te-
kabüliyet doğruluk kuramının alternatifleri olan kuramları kabul etmez.
C) Epistemolojik realizm, bilimsel yollarla realite hakkında güvenilir bilgiye ulaşılabi-
leceği fikrini ifade eder. Bir eleştirel epistemolojik realist, naif olandan ayrıt edile-
bilir. Şöyle ki, birincisi (ancak ikincisi değil), tüm insan bilgisinin benimsenen kav-
ramsal çerçeveye bağlı olduğu ve sonuç olarak, söz konusu çerçeve ile tanımlanan
öncüller uyarınca hiçbir zaman kesinlikle doğru ya da kesinlikle yanlış olamayacağı
4
olgusunu kabul eder. Hukuk bağlamında, analiz çerçevesi, hukuki analizin mantık-
sal-kavramsal ve epistemik ön koşullarını tanımlar. Epistemolojik realizmi tanımla-
yan ölçütler, ontolojik realizmin, bilimsel kuram inşasında ve kavram oluşturmada
realizmin ve Tarskici tekabüliyet doğruluk kuramı tarafından onaylanan semantik
realizmin ölçütleri ile iyi bir uyum içerisindedir. Sonuç olarak, epistemolojik rea-
lizm, tamamı nesnel, özneden bağımsız bir realite hakkında güvenilir bilgi edinme
olasılığını reddeden epistemolojik idealizmden, görüngübilimden, felsefi şüpheci-
5
likten ve felsefi pragmatizmden ayrı tutulmalıdır. Epistemolojik realizm, bilimsel
yanlışlanabilircilik ya da bilimin doğasında var olan kendi kendini düzeltme kapasi-
tesi ile uyumludur.
6
D) Bilimsel kuramın inşasında ve kavram oluşumunda realizm, doğru ya da yanlış
olma niteliğini bilimsel kuramlara ve gerektirdiği kavramlara genişletir. Sonuç ola-
rak, pozitronlar, kuarklar ve kuantum fiziğindeki temel parçacıkların spin değeri gi-
bi kuramsal kavramlar, gerçekte var olan “şeyler”i, varlıkları veya görüngüleri ve
böylelikle, bunlar aralarında geçerli olan doğal olarak sahip oldukları özellikleri ve
karşılıklı ilişkileri ifade eder. Isaac Newton’un klasik yer çekimi kuramı ve Albert
Einstein’ın görelilik kuramı gibi bilimsel yasalar ve genellemeler de buna göre doğ-
ru ya da yanlıştır. Aynı şekilde, bilimsel kuramın inşasında realizm, bilimsel bir ku-
ramdaki doğruluğun değerlendirilmesine yönelik tüm araçsal ölçütlerden, bilim
camiası tarafından bir kavramın yararının, başarısının ya da onaylanmasının, söz
konusu kavramın doğruluğunun ya da geçerliliğinin ölçütü olarak işlev göreceği so-
nucunu doğuracak şekilde vazgeçmektedir. Ayrıca bilimdeki kuramsal terimlerin
ampirik bir gözlem diline döndürülebileceği ya da çevrilebileceği sonucunu doğu-
ran bilimsel betimleyiciliği de reddeder. Realist bir bilimsel kuram inşası ve kavram
oluşumu anlayışına göre, bilimsel bir kuram, ancak ve ancak öngördüğü yasa ve
kavramlar realitede fiilen var olan görüngüleri ifade ediyorsa doğrudur; eğer kura-
mın araçsal anlamda verimli, ekonomik, işlevsel veya başarılı olduğu iddia edilmez
ise ya da içerdiği kuramsal terimler ampirik gözlem terimlerine döndürülemez ise
doğru değildir.
E) Metodolojik realizm, ontolojik ve epistemolojik realizmin temel dayanakları ve
bilimsel kuram inşası ve kavram oluşumunda realizm doğrultusunda, realitenin

4 Pihlström, Tutkiiko tiede todellisuutta? s. 34-35.
5 Pihlström, Tutkiiko tiede todellisuutta? s. 35.
6 Charles S. Peirce’a göre, bilimsel yöntem kamusal haklı bulunabilirlik ve kendi kendini düzeltebi-
lirlik unsurunu gerektirir. Niiniluoto, Johdatus tieteenfilosofiaan (Bilim Felsefesine Giriş), s. 81-85;
Peirce, Johdatus tieteen logiikkaan ja muita kirjoituksia (Bilim Mantığına Giriş ve Diğer Yazılar),
s. 137-150; Siltala, Oikeustieteen tieteenteoria (Bilimsel Hukuk Kuramı), s. 469-471.