Page 157 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 157

142    7. Hukuki Realizm: Hukuki Analizin Konusu Olarak Kitap Üstündeki Değil, Pratikteki Hukuk

                                                                    12
                         gibi  “makul ölçüde doğrulukla”  -  tahmin  edilebilir.   Herhangi  bir hukuki  öngörünün
                         doğruluk değeri, yalnızca tür bakımından yaklaşık ve olasıdır ve hiçbir zaman mutlak
                         şekilde kesin, kategorik olarak doğru veya hatta, prensip olarak doğrulanabilir değildir.
                         Yargısal ideoloji içerik olarak bir değişiklik geçirirse, yargılamanın gelecekteki gidişa-
                         tına ilişkin yapılan tüm tahminlerin buna göre değiştirilmesi gerekir, ancak hâkimler,
                         nadiren bu tür bir niyetleri olabileceği yönünde önceden uyarıda bulunurlar.
                            Ontolojik, epistemolojik, semantik, metodolojik ve aksiyolojik bağlılıklar ışığında ele
                         alındığında, Ross’un hukuk biliminin kurucu öncülleri ve bilimsel kuram inşası ve kav-
                         ram oluşumunun unsurlarını tanımlayan öncüller yaklaşımı, bilimsel realizmin onayla-
                         dığı felsefi bağlılıklarla sorunsuz bir şekilde uyuşuyor gibi görünmektedir. Mahkemeler
                         ve diğer hukuk görevlileri bakımından yürürlükte olan hukuk, hukuki iddialarının de-
                         ğerlendirilebileceği sabit bir gönderime sahip hukuk bilimi sağlar. Toplumsal bir ideal
                         değil, toplumsal bir olgu olarak hukuk fikri, eğer barındırdığı kurumsal olgular da kabul
                         edilirse, realist bir bilim felsefesinin ontik bağlılıklarına tekabül gelir.
                            Metodolojik olarak, hukuki realizm, önceliğin, yasa koyucunun başlangıçta sahip ol-
                         duğu herhangi bir niyetten veya hukuk bilimi tarafından üretilen hukuki analiz sonuçla-
                         rından ziyade, yetkili olan mahkemenin uygulamasına verildiği, hukuka ampirik veya
                         sosyolojik bir yaklaşım getirmiştir.  Yürürlükte olan hukukun, ister ideal hukuk, isterse
                                                     13
                         tamamen adil hukuk, şekli olarak geçerli hukuk veya yasa koyucu tarafından tarihsel
                         olarak  amaçlanan  ancak  mahkemeler  ve  diğer  yetkililer  tarafından  etkili  bir  şekilde
                         uygulanabilecek  herhangi  bir  araçtan  hâlâ  yoksun  olabilecek  hukuk  olarak  tasavvur
                                                                   14
                         edilmiş olsun, kitap üstündeki herhangi bir hukukun  yerini almasına izin verilir.
                            Bilimsel kuram inşasında ve kavram oluşumunda realist bir duruş teşkil eden nite-
                         liklerin Ross’un kuramında bilimsel realizm ve araçsallık karşılaştırmasına göre sınıf-
                         landırılması daha zordur. Bunun nedeni, hâkimler tarafından toplu olarak içselleştiri-
                         len normatif ideoloji gibi ilgili kuramsal kavramların, bilimsel ve felsefi realizm doğ-
                         rultusunda veya yalnızca bilimsel (yeniden) sunum ve tahminin yararlı araçları olarak,
                         bilimsel ve felsefi araçsallık ile uyumlu şekilde, “dışarıda” var olan görüngüleri ifade
                         etmek  için  alınabilmesidir.  İlk  durumda,  bilimsel  kavramlar,  tekabüliyet  doğruluk
                         kuramının ortaya koyduğu ölçütlere göre belirli bir doğruluk değeri elde ederler. İkin-
                         ci  durumda,  bu  tür  kuramsal  kavramların  hukuk  bilimindeki  değerlerini  belirleyen,
                         sözgelimi,  hukuki  yargılamanın  gelecekteki  sonuçlarını  öngörme  işlevinde  görülen
                         faydaları  ve  başarılarıdır.  İskandinav  ülkelerinde  pratik  hukuki  analizde  analitik  ve


                         12   Dancada: den normative ideologi der besjæler dommeren. Ross, Om ret og retfærdighed (Hukuk ve
                            Adalet Üzerine), s. 56. “Hâkimler” terimi, Ross’un hukuk kuramında kanunu uygulayan her türlü
                            yetkiliyi kapsar.
                         13   Ross, Om ret og retfærdighed (On Law and Justice - Hukuk ve Adalet Üzerine) adlı çalışmasının
                            İngilizce baskısının ön sözünde ampirist bir yaklaşım fikrine atıfta bulunmaktadır. Bununla birlikte,
                            böyle bir ampirist yaklaşım bilimsel realizme eşit değildir. Ross, On Law and Justice, s. IX. - İs-
                            kandinav hukuki realizminin temsilcileri arasından Theodor Geiger, hukuka tam anlamıyla sosyolo-
                            jik bir yaklaşım yönünde en güçlü eğilime sahip olandı. Geiger, Vorstudien zu einer Soziologie des
                            Rechts (Hukuk Sosyolojisi Üzerine Ön Çalışmalar).
                         14   Kitap üstündeki hukuk ve pratikteki hukuk ifadeleri ilk kez Roscoe Pound tarafından kullanılmıştır.
                            Karşılaştırma için: Pound, “Law in Books and Law in Action” (“Kitap Üstündeki Hukuk ve Pratik-
                            teki Hukuk”), s. 12-36.
   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161   162