Page 282 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

ve yargılamadaki menfaatlerinin korunmasını amaçladıkları bir etkileşim
sayesinde inşa edilir. “Mekânsal, fiziksel koşullardan başlayarak, yargılama-
nın seyrinden davaya ilişkin ‘olgulara’ kadar ceza yargılamasını oluşturan
unsurların ve durumların tamamı, kesintisiz bir süreç içinde ilk olarak etkile-
şimde bulunanlar tarafından ve etkileşimde bulunanlar arasında üretilen ve
307
ayrıca karşılıklı olarak açıklanan özellikler şeklinde ortaya çıkar.” Bu
husus yaş, cinsiyet ve ırk gibi görünüşte değiştirilemez ve “var olan” özellik-
308
lerden, kişinin inandırıcılığı gibi gayretli çabaların sonucu olarak kendili-
ğinden ortaya çıkan özelliklere veyahut hâkimin davadaki tarafsızlığından
“doğal olarak” yargılamadaki “tartışma konusu olaya” kadar uzanır. Söz
konusu olay – gözlemci radar imgesinde olduğundan farklı olarak − kolayca
gözlemlenebilir değildir, daha ziyade hâkimin tam anlamıyla “esaslı” bir rol
oynadığı, hukuki olayın inşası için tasarlanmış iletişimsel bir çaba ile ilgili-
309
dir.
Yargılama sürecindeki katılımcıların bütün bunları nasıl yaptığı
hakkında bir spekülasyon yaratmaya gerek yoktur. Aynı zamanda bi-
lim insanının, katılımcıların gerçekte ne yaptıklarını şimdilik söyleme-
sine de ihtiyaç yoktur. Kendi gerçekliklerinin yaratıcıları olarak katı-
lımcılar, bu hususu en iyi kendileri bilirler. Katılımcılar, kendilerine
yetecek kadar “metodolog”lardır. Onlar, sürekli olarak birbirlerine
kendi “bakış açılarını”, yorumlarını izah etmeyi, niyetlerini ve amaçla-
rını “açıklamayı” ve buna uygun davranmayı iyi bilirler. O halde katı-
lımcıların eylemleri, tek başına kendi anlayışlarının indeksini taşır ve
bunlar tarafından da şekillendirilmiştir. Eğer bu anlayış açıklığa ka-
vuşturulmak isteniyorsa, yargılamaya doğrudan katılan kişilerin ey-

307 Löschper, Bausteine für eine psychologische Theorie richterlichen Urteilens,
1999, s. 338 vd.
308 Bu konuda kapsamlı bir çalışma için bkz. Wolff/Hermann Müller, Kompetente
Skepsis. Eine konversationsanalytische Untersuchung zur Glaubwürdigkeit in
Strafverfahren, 1997.
309 Bu kapsamlı, ampirik çalışmaya da ayrıca bkz. Schmid/Drosdeck/Detlef Koch,
Der Rechtsfall − ein richterliches Konstrukt, 1997.

280