Page 313 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

rol oynadığı kesinlikle doğrudur. Aynı zamanda, hukuki söylemdeki di-
ğer tüm olası argümanlara da izin verilir.

Dolayısıyla emsal kararların kullanımı, genel pratik nedenlerle (ev-
renselleştirilebilirlik ilkesiyle / argümantasyon yükü kuralıyla) talep
edilen ve bu açıdan ussal olan ve kullanımı başka argümanları özellikle
de genel pratik argümanları zorunlu kılan bir argümantasyon türüdür.

2.6. Özel Hukuki Argüman Kalıplarının Kullanımı Üzerine

Özel hukuki argüman kalıpları 187 olarak hukuk metodolojisinde ele
alınan kıyas, argumentum e contrario, argumentum a fortiori ve
argumentum ad absurdum gibi özel argüman kalıpları anlaşılmalıdır.
Aşağıdaki değerlendirmelerin tek amacı, bu kalıpların hukuki söylem-
deki rolünü açıklığa kavuşturmaktır. Bu kalıpların mantıksal analizleri,
en başta, yakın zamanda modern mantık araçlarıyla yapılmış olan araş-
188
tırmalara dayanır.
Tüm özel hukuki argüman kalıpları, mantıksal olarak geçerli olan
çıkarım kalıplarına dönüştürülebilirler. Bu, her argüman kalıbında
mümkün olduğundan, özel bir durum değildir. Bunun için, neredeyse
tüm durumlarda öncüllerin özel bir şekilde hazırlanması ve çoğu zaman
da ortaya çıkan argümantasyonlarda adlandırılmadan kalan bazı öncül-
lerin eklenmesi gereklidir. Özel hukuki argüman kalıplarının geçerli

187 Bu niteleme için bkz. U. Klug, Juristische Logik, 3. Aufl. Berlin / Heidelberg /
New York, S. 97. Klug, “hukuk mantığının özel argümanların”dan bahseder.
Esasında bu nitelendirme tam olarak doğru değildir, çünkü burada “hukuki” ola-
rak nitelendirilen kalıplar başka alanlarda da önem arz ederler. Bu kalıpların bir-
çoğu aslında yargı kararlarında özel bir şekle bürünmüştür. Bu da yukarıda kul-
lanılan nitelemeyi haklılaştırır.
188 Bunun için bkz. U. Klug, a.g.e., S. 97 vd.; Th. Heller, Logik und Axiologie der
analogen Rechtsanwendung, Berlin 1961; U. Diederichsen, Die “reductio ad ab-
surdum” in der Jurisprudenz, in: Festschrift f. K. Larenz, München 1973, S. 115
vd.; R. Schreiber, Logik des Rechts, Berlin / Göttingen / Heidelberg 1962, S. 57
vd.

311