Page 28 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

Bu çerçevede, tarafsız bir bakış açısıyla ele alındığında, bu sonuç
gerçekten şaşırtıcı değildir. Hukuk devletinde bir kararın, kendisini
destekleyen normun gerekçesine benzer şekilde gerekçelendirilmesine
esaslı bir anlam atfedilebilmesi makul görülebilir. Bununla birlikte,
kanunun uygulanma gerekçesinin bu anlamını daha ayrıntılı şekilde
3
ifade etmek zordur: Örneğin BVerfG , içtihatlarında gerekçelerin bü-
yük önem taşıdığını sıklıkla vurgulamaktadır. Ancak, gerekçenin işle-
vini tam olarak ortaya koyamamıştır. Örneğin, “hakları ihlal edilen bir
vatandaşın bunun nedenlerini bilme hakkına sahip olmasının hukuk
4
devletinin bir ilkesi olduğu belirtilirse” , (netice itibarıyla doğru olan)
bu belirleme sadece gerekçelendirme konusunda objektif bir yükümlü-
lüğün değil, aynı zamanda ilgili kişinin gerekçelendirme noktasında
sübjektif bir hakkının da bulunduğunu açıkça ortaya koyduğu ölçüde
anlamlıdır. Ancak bununla da gerekçelendirme yükümlülüğünün işlevi
hakkında (ki bu, ona yüklenecek gereklilikler bakımından da önem arz
5
edebilir) henüz bir şey söylenmiş olmaz.
Gerekçelendirme yükümlülüğünün işlevi daha ziyade somut olaya
6
ilişkin − ister mahkeme tarafından ister yürütme erkinin bir organı

kullanımları burada hesaba katılmamıştır ki bu da kısa metinde yukarıda bahse-
dilen 47.390 kullanımın kesinlikle belirli bir oranını oluşturmaktadır.
3 BVerfG içtihadı hakkında daha ayrıntılı bilgi için ayrıca bkz. s. 286.
4 BVerfGE 49, 24, 66; aynı yönde bkz. BVerfGE 6, 32, 44; bununla birlikte artık
temyiz edilemeyen kesinleşmiş kararlarla sınırlı olarak bkz. BVerfGE 50, 287,
289 vd.
5 Ancak BVerfGE 6, 32, 44’e göre, bu yükümlülüğün ihlali, gerekçesiz karar
esastan itiraz edilebilir değilse, ilgili (bu durumda: idari) kararın iptaline yol
açmaz. Bu düşünce aynı zamanda § 46 VwVfG hükmünün de temelini oluş-
turmaktadır.
6 Aşağıda (çalışmanın başlığındaki gibi) genellikle sadece mahkemenin gerekçe-
lendirmesinden bahsedeceğiz. Hukukun uygulanmasına ilişkin genel sorunlar
söz konusu olduğunda (örneğin, tamamen tümdengelime dayalı bir kıyasın ola-
nakları, bir gösterge dizisinin geliştirilmesi için bağlamlar olarak yorumlama
kanonları vb.), yargı kararı burada genellikle normatif metinlerdeki anlam ça-
tışmalarına ilişkin hukuki kararlar için bir pars pro toto (bütünü temsil eden bir

26