Page 32 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

YARGISAL GEREKÇELENDİRME TEORİSİ

Biz yargısal sezginin (Intuition) olayları, bilimsel şüphecilikten
çok daha iyi yakaladığına inanıyoruz. Hâkim gerçekten de birçok
yönden bağlıdır. Birçok durumda bu bağlar henüz keşfedilmemiş veya
bilimde yeterince tanımlanmamıştır. Çünkü bu bağların gözlem pers-
*
pektifi (Beobachtungsperspektive ) çok sınırlıdır. Bununla birlikte
bilimsel terimlerle bir paradigma değişimini ilan etmeye gerek yoktur.
Çünkü bir yandan böyle bir değişim (paradigma değişimi) tek tek söz
sahiplerinin buyruğuyla üstesinden gelinemez; öte yandan ve hepsin-
den önemlisi burada, bir sosyal pratiğe eleştirel bir şekilde eşlik etme-
si beklenen her öğretinin olağan hali söz konusudur. Bilimsel açıkla-
malarının karmaşıklığı, uygulamanın gerisinde kalmaktadır. Bu ne-
denle bir bilimsel araştırma sürekli olarak bu mesafeyi kapatmaya
çalışmalıdır.

Dilbilimden küçük bir örnek bunu açıkça ortaya koymaktadır. “Sie sich
**
doch” ifadesindeki “doch” gibi modal kelimeler , dilbilimde uzun zamandır
kötü bir üne sahiptir. Bu kelimelerin kullanımı sadece sözlü dilin renklendi-
rilmesi olarak görülmüş ve yazılı dilde bunlardan kaçınılması gerektiği ileri
sürülmüştür. Dilbilimdeki edimsel dönüşümle beraber, modal kelimelerin
işlevleri keşfedilmeye başlanmıştır. Bu tür kelimelerin çok yönlü rolünü
ortaya koyan birçok sayıda yayın mevcuttur. Örneğin, bu sözcükler önceleri
ortak değerler hakkında zımni bir rızaya yol açarken ya da sadece kibarlık
ifadesi olarak kullanılırken sonrasında gözlem perspektifinin pragmatik
uzantısı ile sadece konuşma dilinde değil teoride de kullanılır hale gelmiştir.
Benzer bir durum hukuk alanında da mevcuttur. Serbest Hukuk (Freirecht)
ekolünden bu yana − uzun süre boyunca haklı olarak − metodolojik literatür,
görünürdeki bağların yok edilmesiyle meşgul olmuştur. Bununla birlikte
mahkeme süreçlerinde yargısal kararın (richterliches Sprechen) pratik bağla-

* Çevirmen notu: Bakış açısı.
** Çevirmen notu: Modal kelimeler, nasıl sorusuna cevap verdikleri için Türkçede
en uygun şekilde zarf kelimesiyle ifade edilebilir.

30