Page 147 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

132 6. Analitik Hukuki Pozitivizm: Yasa Koyucunun Başlangıçtaki Niyetlerinin Hukuki …

hukuki kaynak materyali ciddi biçimde kısıtlamaya çalışmıştır. Yorumcu hukuk anlayı-
şına göre mevzuat, hâkimin kendi hukuki takdir yetkisine dayalı olarak meşru şekilde
başvurabileceği, hukukun tek olmasa da birincil kaynağıdır. Hukuk, mevzuatta ve
85
hazırlık belgelerinde yer aldığı üzere, egemen yasa koyucunun iradesine eşit olarak
tanımlanmıştır.
Yorumcu ekolün en parlak dönemi 1830-1880 yılları arasındaydı. 1804’ten 1830’a
kadar olan yıllar bu ekolün oluşum yıllarıydı ve 1880’den 1900’e kadar olan yıllar ise
86
parçalanma yılları olmuştur.
Yorumcu ekolün temsilcileri, pozitif olmayan bir doğal hukukun temel fikirlerini
onaylamış olsalar da bu tür fikirler hâkimin hukuki takdir yetkisine rehberlik edemeye-
cek kadar belirsiz olarak görülüyordu. Aksine, doğal hukukun temel ilkelerine artık
yazılı hukuk biçiminde tartışılmaz bir ifade verildiği varsayılmıştır. Çıkarılan yasa, bir
kez daha Roma Hukuku metinlerinin ana koleksiyonu Corpus Iuris Civilis’in Orta Çağ
hukukçuları için olduğu gibi ratio scripta yani “yazılı şekilde ifade edilen gerekçe”
olarak görülüyordu. Yorumcu ekol, Boudwijn Bouckaert’in ikna edici bir şekilde ileri
87
sürdüğü üzere, Fransız devrimi zamanından kalma rasyonalist doğal hukuk düşüncesi
ile yirminci yüzyıldaki modern hukuki pozitivizm ekolü arasında bir bağlantı sağlamış-
tır.
John Austin tarafından 1830’larda ana hatları çizilen İngiltere’deki analitik hukuk bi-
limi ve Alman Begriffsjurisprudenz (Kavramlar İçtihadı) ekolünün son derece biçimsel,
kavramsalcı ve inşai hukuk kavramı, Fransız ve Belçika yorumcu hukuk ekolüne paralel
görüngülerdir. Alman Begriffsjurisprudenz, on dokuzuncu yüzyılın başlarında Friedrich
Carl von Savigny tarafından öne sürülen tarihçi, “organik” hukuk anlayışından aşamalı
olarak evrilmiştir.
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıl başlarında her şeyi içeren ulusal hukuk kodifi-
kasyonlarının ortaya çıkması, yorumcu hukuk ekolünün ortaya çıkışı ve atılımının
önemli bir ön koşuludur. Söz konusu yasalar arasında, 1804 yılı Fransız Medeni Kanu-
nu (Code civil) haklı olarak en tanınmış olanıdır. Kodifikasyon hareketi, 1900 yılında

Civil (Yorum Ekolü. Medeni Kanun üzerine 19. yüzyıl yorumcuları arasında hukuki kaynaklar ve
yorum üzerine eleştirel bir çalışma) - Karşılaştırma için: aynı zamanda Halpérin, “Exégèse (École)”
(“Yorum [Ekolü]), eserin birçok yerinde.
85 Bouckaert, “Exegetical School” (“Yorumcu Ekol”), s. 276-278. - “Yorumcu ekolün hukuki kaynak-
ları kuramında, yazılı hukukun, hukukun açık ara en önemli kaynağı olduğu kanaati hâkimdi. (...)
Yazılı hukuk aynı zamanda, hukukun neredeyse münhasır kaynağı olarak da görülmekteydi.” Bo-
uckaert, “Exegetical School”, s. 277.
86 Bouckaert, “Exegetical School”, s. 277.
87 “Yorumcu ekolün tüm yazarları, yasa koyucunun tam olarak saygı duyduğu bir pozitif üstü doğal
hukuka olan inançlarını dile getirmişlerdir. Doğal hukuk görüşlerinin felsefi kökeni büyük ölçüde
değişmiştir: bazıları için Hristiyan bir Thomasçı ilham kaynağıyken, bazıları Lockecu olsa da bazı-
ları hâlâ daha Hegelciydi. Bununla birlikte, doğal hukuka bağlılıkları, yazılı yasayı, koşulsuz şekil-
de, pozitif hukukun belirleyici kaynağı olarak tanımalarını değiştirmemiştir. Doğal hukuk, hâkimin
pratik kararı için bir ölçüt olarak işlev göremeyecek kadar belirsiz kabul edilmiştir. Doğal hukuk il-
kelerinin pozitif mevzuat ile belirtilmesi gerekmekteydi. Doğal hukuk ilkelerinin pozitif mevzuatla
belirtilmesi gerekiyordu. Ekolün yazarlarının çoğu, doğal hukuk ilkelerinin çoğunun medeni ka-
nunda ayrıntılandırıldığını düşündüğünden, pozitif hukuk neredeyse tamamen doğal hukukla özdeş-
leştirilmiştir.” Bouckaert, “Exegetical School”, s. 277.