Page 309 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

290 6. Hukukun Kaynakları Doktrini

farklı kişiler, farklı nedenler formüle ederler. Hazırlık materyalleri bir tür diyalog
olarak düşünülebilir (karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 3.2.1). Böylece kanunun
anlamlandırılması eylemini gerçekleştiren kişi, tartacağı ve dengeleyeceği çok yönlü
bir nedenler “havuzuna” erişim kazanır. Öte yandan, yasa koyucu tüm otorite bilgile-
rini doğrudan kanunun metnine koymak zorunda kalırsa hem argümanları hem de
karşı argümanları belirtemeyecektir. Bir seçim yapmak zorunda kalacaktır. Yorum-
layıcıya sağlanan bilgiler daha az kapsamlı olacaktır. Bu, hukuki muhakemenin tu-
tarlılığını azaltacaktır. Yorumlayıcıların dikkate alabileceği ifadelerin sayısı ne kadar
fazlaysa hukuki yorumlamanın tutarlılığı da o kadar fazla olur; karşılaştırma için:
yukarıdaki bölüm 4.1.3.
2. Yasa koyucu, kanun metnini kısa tutarak ve ayrıntıları hazırlık belgelerine bırakarak
hukuk sistemine ahlaki olarak gerekçelendirilebilen bir esneklik de getirmiş olur.
Genel kurallar, adil olamayacak kadar katı olabilir. Hâkimlere yukarıda açıklanan
türde bir diyalog yoluyla rehberlik sağlamak ahlaki açıdan daha iyi olabilir.
Kapsamlı hazırlık belgelerinin mevcut olması koşuluyla, aşağıdakiler genel olarak
hukuki muhakeme ve özel olarak kanunların anlamlandırılması çerçevesinde yasama
hazırlık belgelerinin dikkate alınmasının bazı nedenleridir.
1. Rasyonel bir yorumlamada mümkün olduğu kadar çok neden kullanılır; karşılaştırma
için: tutarlılığa ilişkin yukarıdaki bölüm 4.1.3. Dolayısıyla diğer koşullar aynı kal-
mak üzere, hazırlık belgeleri de dâhil, mevcut olan tüm yardımcı unsurların, kanun-
ların anlamlandırılmasında kullanılması gerekir.
2. Kanunları yorumlarken, amaçlarına (ratio) dikkat edilmesi gereklidir ve bu, hazırlık
belgeleri ile bağlantılıdır.
3. Hazırlık belgeleri, demokratik yasama usulünün bir parçasını oluşturdukları için dikka-
te alınmalıdırlar (karşılaştırma için: yukarıya ve ör. Eckhoff 1987, 64’e bakınız).
4. Bir tutarlılık ölçütü olarak adaletin hukuki güvenliğine ve genelliğine saygı göste-
rilmesi, kanunların yeknesak şekilde yorumlanmasını gerektirir. Tüm yorumlayıcıla-
rın, kanunun kendisinden daha fazla bilgi içermesi kaydıyla, aynı hazırlık belgelerini
dikkate almaları durumunda yeknesaklık geliştirilmiş olur (karşılaştırma için: ör.
Eckhoff 1987, 64; Strömholm 1966, 214 ve 1988, 328).
5. Hazırlık belgelerinin yazarlarının önde gelen uzmanlardan oluşması ve açıklamaları
hazırlamak için kayda değer zaman harcamış olmaları kaydıyla görüşlerinin temeli-
nin sağlam olması beklenebilir.
6. Yasama sürecine katılan kişiler, hazırlık belgelerinin dikkate alınmasını beklerler.
Bu bağlamda, aşağıdakiler söylenebilir.
a. Yasa koyucular, yeterince net olmadığı tespit edilen hükümlerle ilgili olarak hazır-
lık belgelerinde yorum yapılmış olmasını beklediklerinden, kanun genellikle kısa,
soyut ve belirsiz bir şekilde formüle edilir (karşılaştırma için: Eckhoff 1987, 64-5).
b. Mahkemeler, hazırlık belgelerine kayıtsız kalsalardı, “kanunu kabul eden kişilerin
hayal kırıklığına uğramak için bir nedene sahip olması” riskiyle karşı karşıya ka-
lırlardı (Thornstedt 1960, 243) ve mahkemenin kanunun anlamlandırılması ala-
nındaki yetkisini kısıtlayabilirlerdi.