Page 134 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Anlaşılabilirlik iddiası Habermas’a göre iletişimin konusu değil, ko-
326
şuludur. Doğruluk iddiası da söylemsel olarak çözümlenmiş değildir.
Bir konuşmacının doğru söyleyip söylemediğini ancak eylemlerinden
327
anlayabilirim. Öte yandan, düzenleyici söz edimleriyle ileri sürülen
doğruluk veya uygunluk iddiasının haklılığı, kurucu söz edimleriyle ileri
sürülen hakikat iddiası gibi, yalnızca söylemsel olarak çözümlenebilir.
Değer yargıları ve yükümlülük yargıları, hakikate uygunlukları bakımın-
dan ilkesel olarak ampirik yargılarla eş görülebilir.

Aslında, Habermas’ın düzenleyici söz edimleriyle ilgili iddialara
ilişkin görüşü bazı belirsizlikler içermektedir. Bu belirsizlikler, söz edim-
leri teorisini tamamen sorunsuz olmayan bir şekilde yorumlamasından
328
kaynaklanır.
Söz edimleri, “Söz veriyorum, yarın geleceğim” veya “İddia ediyo-
329
rum ki Bay Lauben’i gördüm” gibi açık performatif ifadelerle icra edi-
330
lir. Habermas, Searle’ün terminolojisini takip ederek böyle bir cümle-
nin ilk kısmına (Söz veriyorum, [...]) “performatif önerme”, ikinci kıs-
mına (yarın geleceğim) ise “önermesel içeriğin bağımlı önermesi” adını
331
verir.

326 J. Habermas, Wahrheitstheorien, S. 222. Bu kabul sorunsuz değildir. Anlama so-
runlarını tartışmak da mümkündür (bkz. J. Habermas, Wahrheitstheorien, S. 222).
Anlama sorunlarının tartışılabilirliği, Erlangen Okulu’nun tezlerini incelerken ele
alınacaktır.
327 J. Habermas, a.g.e., S. 221; J. Habermas, Theorie und Praxis, S. 24.
328 Habermas’ın söz edimleri teorisini yorumlamasına dair bir eleştiri için bkz. Y.
Bar-Hillel, On Habermas’ Hermeneutic Philosophy of Language, Synthese, 26
(1973), S. 1 vd. Bar-Hillel’in eleştirisi birçok noktada haklı görülebilir. Haber-
mas’ın belirsizliklerinin ve yanlış anlamalarının tüm teorisini kusurlu hale getir-
diği tezi ise yine de kabul edilemez.
329 Bu kavram için bkz. J. L. Austin, How to do things with Words, S. 68 f.; D.
Wunderlich, Zur Konventionalität von Sprechhandlungen, S. 16 vd.
330 Bkz. J. R. Searle, Speech Acts, S. 24.
331 J. Habermas, Vorbereitende Bemerkungen zu einer Theorie der kommunika-
tiven Kompetenz, S. 104.

132