Page 142 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Bu formül hem Hare’in hem de Singer’ın genelleme argümanından
farklıdır. Hare’e göre, yargıda bulunan bireyin herkes için sonuçları ka-
362
bul etmesi yeterliyken, Singer’a göre norma uymanın sonuçlarının
363
herkes için kabul edilebilir olması gereklidir. Bununla birlikte, genel-
lenebilirlik fikrinin bu üç görüşü arasında bir karara varmak ne gerekli
ne de anlamlıdır. Tıpkı bir karara varmak gibi evrenselleştirilebilirlik il-
364
365
kesiyle ifade edilen tutarlılık ve genel öğretilebilirlik iddiası (Baier)
gibi başka kriterler de bunlara eklenebilir. İkisinin birbiriyle bağlantılı
olduğunu destekleyen çok fazla şey söylenebilir. Bir uyumsuzluk sadece
Hare’in argümanı ile Habermas’ın formülü arasında mümkün görünmek-
tedir. Uyumsuzluk, Habermas’ın formülü lehine bir öncelik kuralıyla or-
tadan kaldırılabilir. Böyle bir öncelik kuralı hiçbir şekilde Hare’in argü-
manını lüzumsuz hale getirmez. Açıkça görüleceği üzere, Habermas’ın
formülü çoğu zaman sadece takribi olarak yerine getirilebilirdir. Belirli
bir kriterden ziyade bir ideali tanımlar. Bu durumda, asgari koşul olarak
Hare’in kriterinin yerine getirilmesini talep etmek mantıklıdır.

Bir diğer soru ise, genellenebilirlik ilkesinin farklı varyantlarının bir-
birlerine indirgenebilir olup olmadığı ya da ne ölçüde indirgenebilir ol-
duğudur. Bunu tespit etmek için kapsamlı bir şekilde mantıksal analizle-
rin yapılması gerekecektir. Aşağıda bu konuya sadece kısmen değinile-
cektir. Zira sistematik bir analiz için ayrı bir çalışma yapılmasına ihtiyaç
vardır. 366

Bundan şunu anlıyorum: İletişimsel olarak paylaşılan gereksinimler oraya çıka-
bilir.” Benzer bir kriter Frankena tarafından yinelenmektedir. “Ve yargılarımız,
katılan herkes tarafından bu türden kapsamlı bir eleştirel incelemeye dayanı-
yorsa, fiilen de meşrudur.” K. Frankena, Analytische Ethik, München 1972, S.
136 (italikler bana ait).
362 Bkz. yukarıda S. 93 vd. Bu talep, evrenselleştirilebilirlik ilkesi ile kuralcılık il-
kesinin birleşiminden ortaya çıkacaktır.
363 Bkz. yukarıda S. 120 vd.
364 Bkz. yukarıda S. 85 vd.
365 Bkz. yukarıda S. 118 vd.
366 Böyle bir analizin sonuçları aynı zamanda Kant’ın kategorik buyruğunun çeşitli
versiyonlarının, özellikle de “Yalnızca, aynı zamanda genel bir kanun haline gel-
mesini isteyebileceğin maksime göre hareket et” ifadesinin yorumunun yanı sıra

140