Page 124 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BÖLÜM 6

NOKTALAMA İŞARETLERİ


“Dün Bay Hall, matbaacının hataları tashih eden görevlisinin noktalama işaretlerimi benim
için düzelttiğini yazdı ve ben de son duasını etmesine bile fırsat tanımadan onu vurması için
telgrafla talimat verdim.”
[Mark Twain, Autobiography of Mark Twain (Mark Twain’in Otobiyografisi): Cilt 1,
Okuyucu Baskısı]
Hâkimler, genellikle noktalama kurallarını İngilizce profesörlerinin hukuk kurallarını buldu-
ğu kadar gizemli bulurlar. İnsan deneyiminin kuruntularına bir sistem dayatmaya yönelik
herhangi bir girişim nihayetinde başarısız olur ve virgül ile ilgili kurallar Ceza Kanunu’nda
yer alan kurallardan daha az kusurlu değildir. Ancak tüm kusurlarına rağmen noktalama
kuralları gibi hukuk sistemi de işlevini görür. Çoğu durumda kurallar oldukça iyi işlev görür.
Noktalama işaretlerini anlam için bir sinyal sistemi hâline getirirler. Cümleleri yönetilebilir
birimlere ayırır, mantıksal bağlantıları pekiştirir ve uygun vurguyu yaratırlar. Kısacası Bö-
lüm 5’teki cümlelerin yapısını incelerken izlediğimiz tüm amaçlara hizmet ederler. John
Stuart Mill’in “her cümlenin yapısının bir mantık dersi olduğu”na dair gözleminin mütevazi
uygulayıcılarıdırlar.
Yine de seçeneklerin çeşitliliği şaşırtıcı olabilir. Bazen virgülün varlığı ya da yokluğu bir
cümlenin anlamını değiştirebilir. Bu gibi durumlarda tahlil yapılması kesinlikle mantıklıdır.
Örneğin, bir parkta tek bir anıt olarak yıkılmanın eşiğinde olan devasa bir taş heykel olduğu-
nu varsayalım. Anıtın yıkılmasından şu şekilde bahsedebiliriz:
She destroyed the monument, which had been declared unsafe. (Güvenli olmadığı ilan
edilen anıtı yıktı.)
Bu cümlede virgül bize söz konusu olan tek bir anıt olduğunu ve yıkıldığını söyler. Virgül
olmasaydı cümle bize birden fazla anıtın söz konusu olduğunu ve yalnızca birinin, başka bir
ifadeyle, güvenli olmadığı ilan edilenin yıkıldığını söylerdi:
She destroyed the monument which had been declared unsafe. (Güvenli olmadığı ilan
edilen anıtı yıktı.)
Kısacası anlamımıza bağlı olarak virgülü koymayı ya da koymamayı tercih edeceğiz. Çünkü
çok sayıdaki çağdaş yazar (hatta belki de çoğunluğu), bu gibi durumlarda, yukarıdaki cümle
garip görünebileceğinden onun yerine bu ikinci ifadeyi kullanmayı tercih etmektedir. (Bu

 Bu ve ilerleyen bölümdeki anlatımlar, kitabın yazıldığı dil olan İngilizce dil bilgisi kuralları esas alınarak
aktarılmıştır. Bu nedenle zaman zaman Türkçe dil bilgisi kuralları ile örtüşmüyor olabilirler. (Ç.N.)

105