Page 133 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

yüksektir. Bu nedenle hâkimler, yazılarını farklı hedef kitlelerin ihtiyaçlarına göre uyarlamayı
öğrenmeli ve böylece hem anlaşılmanın hem de ikna ediciliğin önündeki engelleri kaldırmalı-
dır.
Önceki bölümlerde, bir kişinin hedef kitlesini genişletmesi, öncelikle hukukçu bir hedef
kitleden ziyade meslekten olmayan bir kitle için yazmak ve gereksiz yere süslü sözcük
seçiminden kaçınmak anlamına geliyordu. Bu tavsiye birçok sorunu çözse de tüm sorunla-
rı çözmez. Meslekten olmayan okuyucular geniş bir yelpazeye sahiptir. Bir uçta büyük bir
şirketin başkanı, diğer uçta ise yalnızca temel İngilizce bilgisine sahip yeni gelmiş bir
göçmen hatta bilişsel engelli bir genç suçlu dahi olabilir. Gerekçeli karardaki gerekçelerin
herhangi bir hedef kitle için açık ve ikna edici hâle getirilebileceğini düşünmek elbette
ütopiktir ancak adalet sisteminin güvenilirliği de bu arzuya bağlıdır. Bu bölüm, etkili
iletişimin önündeki engelleri tamamen ortadan kaldırılmasa da azaltabilecek iki yönteme
odaklanmaktadır: ön yargılı dilden kaçınmak ve üslubu basitleştirerek onu insancıllaştır-
mak.

7.01 ÖN YARGILI DİL
Yazı yazma ile ilgili birçok el kitabı, rahatsız edici kelime ve ifadelere ilişkin kontrol listele-
ri vermektedir. Bu tür listelerle ilgili sorun, yaygın önerilerin genellikle gereksiz olması,
zaten dilde özümsenmiş olması ve daha az yaygın olanların ise hızla uygulamaya girip çık-
masıdır. Dahası kontrol listeleri, ön yargı sorunu karşısında, temel ilkelerin araştırılmasından
ziyade bir kelimenin diğeriyle değiştirilmesi şeklinde hızlı bir çözüm uygulamaya sürükler.
Son olarak değerleri olumsuzdur: Çeşitliliği, hayatın kabul edilmesi ve onaylanması gereken
bir gerçeği olarak değil çözülmesi gereken bir sorun olarak tanımlarlar. Eski Baş Hâkim
Beverley Mclachlin’in de gözlemlediği gibi değer verdiğimiz çoğulculuk hâkimlere özel bir
yükümlülük getirmektedir: “Çoğulculuğun damgasını taşıyan bir dünyada, çeşitliliğin bu
kadar yaygın olduğu topluluklarda, hâkim, farklılığın yorumlayıcısı konumunda olmalıdır.
Hâkim, her sesi anlayan kişi olmalıdır” (İkinci Uluslararası Yargı Eğitimi Konferansı, 1
Kasım 2004).
Çok sayıda el kitabından ve web sitesinden derlenen ve hızlı düzeltmelere değil genel
stratejilere odaklanmış farklı bir kontrol listesi önermek istiyorum:
1. Tarafları, kendi kimliklerini tanımlamaya davet edin.
(Bazı kişiler, “Bay” ya da “Bayan” yerine cinsiyet ayrımı gözetmeyen ifadeleri ter-
cih edebilir. Kendilerini kadın olarak tanımlayan kişiler evli olup olmama durumu-
nu belirten ifadelerden (“Mrs.”) kaçınmayı tercih edebilir. Yasal statüsü “Kızılderi-
li” olanlar “Yerli” ifadesini tercih edebilirler (eğer bir şemsiye terime ihtiyacınız
varsa.)
2. Ayırt edici bir özelliği yalnızca kararla ilgili olduğunda belirtin ve ilgili olduğunu
hemen göstermeye dikkat edin.
(Bir sanığın cinsiyeti, etnik statüsü, ırkı veya cinsel yönelimi ilgisizse ondan bah-
setmeyin. Irksal gerginlik, engellilik, cinsel yönelim ve yaş, bir çocuğun yüksek ya-
rarı ile ilgili bir kararda yer alıyorsa tamamına yer verebilirsiniz ancak yer verme
noktasında neden ilgili olduklarını açıklayabilirsiniz.)

114