Page 57 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

ları dengelemek isteyecektir. Bu tür yargısal anlatım iki değerli amaç arasında bir gerilim
içerir: tam tarafsızlık ve her bir tarafın iddialarının anlayış içerisinde kabul edilmesi.
Mükemmel objektiflik elbette imkânsızdır ve muhtemelen de tercih edilmez. Hatta bazı
durumlarda (örneğin velayet davalarında) kanunun kendisi belirli bir tür odaklaştırmayı
teşvik eder. Velayet davalarındaki hukuki test çocuğun yüksek yararıdır. Ebeveyn arasında
devam eden kavgalar hakkında uzun bir anlatıma yer veren bir velayet kararı verilmesi,
muhtemelen okuyucuları yanıltacak ve evliliğe ilişkin anlaşmazlıkların davanın merkezinde
olduğunu düşünmelerine neden olacaktır. Böyle bir girişte çocuk merkezli bir anlatım daha
uygun olacaktır. Ebeveynin hikâyeleri, yalnızca çocuğun refahının her şeyi kapsayan anlatı-
mının bir parçası olmak üzere arka plan anlamında önemlidir.
Bir hikâyenin nasıl organize edildiği ve ayrıntılarının nasıl seçildiği, genellikle bir
hâkimin, sadece taraflar hakkında değil söz konusu kanun ile ilgili görüşü hakkında da
bize çok şey anlatır. Bu nedenle yargısal anlatımda tutarlı ve güvenilir odak noktaları
önemlidir. Dilsel ön yargı konusunu ele aldığımızda bu konuyu farklı bir açıdan yeniden
ele alacağız.

[5] Sonuçlar
Okuyucuya göre bir sonuç hem adil hem de kaçınılmaz görünmelidir. Bir anlamda sonuçları
yazmak kolay olsa da bunları ortaya koyan kararlar zor olabilir. Birkaç seçenek bulunmakta-
dır: suçlu ya da suçsuz, velayetin verilmesi ya da verilmemesi, para cezası verilmesi ya da
verilmemesi, tazminat verilmesi ya da verilmemesi. Yazar John Fowles, Fransız Teğmenin
Kadını adlı eserinde iki farklı son sunarak okuyucularının hangisini tercih edeceklerine
kendilerinin karar vermelerine izin vermektedir. Modern sanat filmlerinin favori sonu belir-
sizliktir: Bu acı çeken çift tekrar kavuşacak mı, kavuşamayacak mı? Çoktan seçmeli, belir-
sizlik, kararsızlık; bunlar hâkimler için mevcut seçenekler arasında değildir.
Dar seçenek yelpazesine rağmen gerekçeli kararlara ilişkin sonuçlar, bazen çaba sarf
edilmemiş ve üstün körü yapılmış gibi görünmektedir. Bir son elde etmenin yolu, bir bütün
olarak gerekçeli karar boyunca sabırla ve yöntemli bir şekilde iddiada bulunmaktır. Eğer bir
sonuç çaba sarf edilmemiş gibi görünüyorsa gerçekten çaba sarf edilmemiş olabilir. Okuyu-
cular, bazen olguların ve kanunun ayrıntılı bir anlatımına yönlendirilirler ancak karar hiçbir
yerde ortaya çıkmaz. Bu tür anlar, ancak inanç sıçraması sonları olarak adlandırılabilir. Çaba
sarf edilmemiş sonuçların ortak bir belirtisi, “Tüm delilleri göz önünde bulundurduktan ve
avukat tarafından sağlanan tüm belgeleri gözden geçirdikten sonra, şu sonuca varıyorum…”
Bu iddianın belirsizliği, okuyucularda güvene değil dirence neden olur (Hamlet’teki Kraliçe
Gertrude’dan alıntı yapmak gerekirse “bu kadar karşı çıkıp inkâr ediyorsa tam tersi de olabi-
*
lir bence”) . Direnç gösteren okuyucular Temyiz Mahkemesinde görev yapıyorsa bu tür
sonuca yönelik gerekçelerin, sadece retorik olarak değil aynı zamanda hukuki yansımaları da
olabilir.
Gerekçeli karar kısa ve argüman açık ve netse, okuyucunun, sonucun kendisinden
başka bir şeye ihtiyacı yoktur: “Bu yüzden Bayan Jones’u suçlu buluyorum.” Gerekçeli

* İngilizce orijinali “the lady doth protest too much, methinks”. (Ç.N.)

38