Page 56 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

ORGANİZASYON

ğu zor durum açıktı. Hâkim onun için üzgündü. “Zavallı yaşlı bir beyefendi” olduğunu
söyledi. O kadar açık bir şekilde acizdi ki, hâkim belgesini delil olarak kabul etti. İfade
verirken kalp krizi geçirmişti. Yine de hâkim, onun için hiçbir şey yapamayacağını dü-
şünüyordu. “Bu çok çeşitli ticari işlemlerden kurtarabilecek” hiçbir şey yok demişti.
Herbert Bundy’nin Yew Tree Çiftliği’nin mülkiyetinin bankaya bırakılmasına karar
verdi.
Şimdi ise bu mahkemenin kararına karşı kanun yoluna başvurulmuştu. Kanun yoluna
başvuru gerekçesine göre koşullar o kadar olağan dışıydı ki Herbert Bundy bunlarla
bağlı tutulmamalıydı.
[Lloyds Bank Ltd. v. Bundy, (1975) Q.B. 326 (C.A.)]
Teknik olarak bu üçüncü şahıs anlatımıdır ancak anlatıcı Lord Denning, Yaşlı Herbert’e o
kadar odaklanmıştır ki onun durumu sadece dikkatimiz değil duygularımız üzerinde de
baskındır. Hikâyesini içeriden deneyimlemeye başlarız. Yargılamayı yapan hâkim bile
Yaşlı Herbert aleyhinde karar vermesine rağmen bizim ortak sempatimizi paylaşmaktadır.
Denning’in odak noktasını manipüle etmesi, somutluğu, sadeliği ve kısalığıyla Herbert
gibi sade çiftçilerle aynı düzeyde olan nesir tarzına bile yansırken hâkimin kararını bütün
ağırlığıyla seslendirmesi, mahkeme salonunun görkemli yapısında çınlıyordu: “çok çeşitli
ticari işlemler”.

Bu hikâyeyi farklı bir odak noktasıyla anlattığımızı varsayalım:
Mary Liddell, Lloyd’s Bank’ın Broadchalke’deki şubesinin müdürüydü. Resto-
rasyon döneminden kalma ve Lloyd’s tarafından sevgiyle onarılmış binada
Mary’nin iki çalışanı görev yapıyordu. 2019 yılının baharında Broadchalke çiftçile-
ri zor zamanlar geçirmiş, birçoğu bankadan kredi almak zorunda kalmıştı. Bayan
Liddell de elinden geldiğince kredilerini vermişti. Aslında o kadar fazla ve o kadar
düşük geri ödeme oranlarıyla krediler sağlamıştı ki Londra’daki merkez ofis kendi-
sine bir uyarı gönderdi. Bireysel başvurular bakımından gereğinden fazla risk alı-
yordu. Lloyd’s, yalnızca bankayı değil düzenli ve öngörülebilir bir sermaye kayna-
ğına bağlı olan tüm Broadchalke toplumunun refahını tehlikeye attığı konusunda
onu bilgilendirdi. Bir çiftçi ile ilgili yanlış kararlar diğerlerini cezalandıracaktı.
Merkez ofis, Bayan Liddell’e, toplum çıkarlarını korumak için kredi başvurularını
daha katı standartlara tabi tutması gerektiğini söyledi.
Temmuz 2019’da Bayan Liddell, Herbert Bundy’nin kredisini ödemede temerrüde
düştüğünü gördü.
Devam etmemize gerek var mı? Bu hâlâ teknik olarak üçüncü şahıs anlatımıdır. Ancak bu
anlatım şeklinde sempatimiz hem banka lehine hem de bankanın lehine karar veren duruşma
hâkimi lehine çarpıcı biçimde değişmektedir. Daha sonra Herbert Bundy’nin hikâyesine
dönersek sempatimiz kısmen yeniden ayarlanabilir ancak Denning’in orijinalinde bizde
uyandırdığı sempati ile aynı ölçüde olması pek mümkün değildir. Bu artık Yaşlı Herbert
Bundy’nin hikâyesi olmayacaktır.
Çoğu hâkim, yukarıda belirtilen uç noktalardan herhangi birinden muhtemelen kaçınmak
isteyecektir. Birincisi Bundy tarafında, ikincisi ise Lloyd’s Bank tarafındadır. Pek çoğu,
hukuki, etik veya duygusal olsun, iki tarafın iddialarını daha eşit bir şekilde tartarak anlatım-

37