Page 125 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

110 6. Analitik Hukuki Pozitivizm: Yasa Koyucunun Başlangıçtaki Niyetlerinin Hukuki …

*
gewesen) bulmakla sınırlı olan Leopold von Ranke’nin (1795-1886) önerdiği metodo-
8
loji ile benzerlik göstermektedir.
Pozitivistlerin kendileri tarafından çoğu zaman fark edilmeyen şey, bilimdeki poziti-
vist bir duruşun bile, benimsenen metodolojide inşa edilmiş bir dizi değer taahhüdünü
gerektirmesidir: Her türlü değer kaygısını bilim alanından dışlama yönündeki felsefi
duruşun kendisi, değer yüklü bir konumdur. Michel Foucault’nun ya da Leopond von
Ranke’nin açıkça pozitivist olan araştırma yapma öncülleri uyarınca, mantıksal poziti-
vistlerin ya da mantıksal ampiristlerin katı metodolojik tezlerine bağlı kalmak gerek-
mez, ancak bilimin konusu ve metodolojisi karşısında daha az katı bir biçimde tanım-
lanmış bir duruş, özellikle beşerî ve sosyal bilimler bağlamında bu tezlere bağlı kalacak-
tır.

6.2 Analitik Felsefe Nedir?

6.2 Analitik Felsefe Nedir?
Analitik felsefe, standart bir felsefe sözlüğündeki standart tanımında olduğu gibi felsefe-
9
nin yeknesak bir “ekolü, doktrini veya kabul edilmiş önermeler bütünü” değildir.
Ludwig Wittgenstein’ın Tractatus Logico-Philosophicus adlı eserine Viyana Çevresinin
analitik çevrelerinde verilen ayrıcalıklı statü, böyle bir anlayışa sahip olmaya yaklaşsa
bile, bazı ortak felsefi tezler topluluğu ya da başka bir sabit müessese tarafından birlikte
şekillendirilecek entelektüel bir hareket değildir. Aksine, felsefedeki analitik hareket, en
çok Gottlob Frege (1848-1925), Bertrand Russell (1872-1970), G. E. Moore (1873-
1958) ve özellikle Ludwig Wittgenstein’ın (1889-1951) eserleriyle ilişkili olan “felsefe
yapma”nın belirli bir yaklaşım, tarz veya zihniyetini ifade eder. Dört felsefeci ve onların
entelektüel takipçileri, felsefedeki analitik ve dil bilimsel hareketin dört temel taşını
oluşturur.
Wittgenstein’ın Tractatus’u, Moritz Schlick (1882-1936), Otto Neurath (1882-1945)
ve Rudolf Carnap (1891-1970) gibi mantıksal pozitivizmin taraftarları için ana ilham
kaynağı olmuştur. Wittgenstein’ın Philosophical Investigations (Felsefi Soruşturmalar)
[Türkçe çevirisi, çev. Haluk Barışcan, Metis Kitabevi Yay. (2007)], The Blue and
Brown Books (Mavi Kitap Kahverengi Kitap) [Türkçe çevirisi, çev. Doğan Şahiner, Fol
Yay. (2019)] ve On Certainty (Kesinlik Üzerine) [Türkçe çevirisi, çev. Prof. Dr. Zeki
Özcan, Fol Yay. (2022)] gibi ölümünden sonra yayınlanan daha sonraki çalışmaları,
Elizabeth Anscombe (1919-2001), John L. Austin (1911-1960), Gilbert Ryle (1900-

* Her ne kadar bu alıntı kitabın İngilizcesinde “ne[what]” soru sözcüğü ile çevrilmişse de, Almanca
orijinalinden hareketle bunun “nasıl how]” olması gerektiği bağlam itibarıyla da açıktır. Dolayısıyla
orijinal (Almanca) alıntının doğru Türkçe çevirisi “gerçekte nasıl vuku bulmuş olduğu” şeklinde
olmalıdır. (Ed.N.)
8 “Man hat der Historie das Amt, die Vergangenheit zu richten, die Mitwelt zum Nutzen zu künftiger
Jahre zu belehren, beigemessen; so hoher Ämter unterwindet sich gegenwärtiger Versuch nicht: er
will bloss zeigen, wie es eigentlich gewesen.“Geçmişi yargılamak ve gelecek yılların yararına çağ-
daş dönemi eğitmek görevi tarihe verilmiştir; şimdiki girişim, yüksek makamlardan çekinmiyor:
Sadece gerçekte nasıl olduğunu göstermek istiyor.” Alıntı yapan: Kalela, Historiantutkimus ja his-
toria (Tarihsel araştırma ve tarih), s. 50. (İtalik vurgu sonradan eklenmiştir.)
9 Heil, “Analytic Philosophy” (“Analitik Felsefe”), s. 22.