Page 275 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

260 13. Hukuk ve Metafizik

Marksist hukuk ve toplum anlayışında kendini gösterdiği üzere, hukukun doğasında var
20
olan mantık pahasına zemin kazanıyor gibi görünmektedir.
Modern hukuk, Marksistlerin ileri sürdüğü gibi, sınıf bilincinin geri dönülmez ilerle-
yişinin ve toplumun ekonomik üretim güçlerinden mahrum bırakılmasının zoruyla ke-
sinlikle, “sönümlenmenin” orta yerinde değildir. Tam tersine, hukukun Batı dünyasın-
daki yeri, çok yönlü Avrupa hukuki entegrasyon süreci, insan haklarının korunmasına
ilişkin yapılan devletler arası antlaşmalar ve bunların ulusal mahkemelerde ve Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesinde uygulanma usulleri, ulusal anayasalarda yer alan benzer
bir etkiye ilişkin hükümler ve hukuki kural ve ilkelere duyulan ihtiyacın ciddi biçimde
hissedildiği küreselleşmenin daha da ilerlemesi nedeniyle her zamankinden daha güçlü
ve güvenlidir. Toplumdaki hukukun mevcut durumu, niteliği bakımından büyük ölçüde
ekonomik olmakla birlikte, Marksist bir analizin kategorilerine ve modellerine kolayca
yerini terk etmeyecektir. Aksine, açıkça Marksist bir yaklaşım, tüm Batı toplumlarında
ve büyük ölçüde eski Doğu Avrupa’da da politikadaki sol seçeneğin düşmesi ile paran-
tez içine alınmıştır. Bu turun galibi Karl Marx ve Georg Lukács’ın ideolojik mirasçıları
arasında değil, Oliver Wendell Holmes’un on dokuzuncu yüzyılın sonunda söylediği
gibi “istatistik uzmanları ve ekonomi ustaları” arasında yer alacaktır.
Son olarak, hukuk ve hukuki analizde yeni bir yaklaşımın, metodolojinin veya duru-
şun değeri konusunda karar vermek için, ön yargısız, ideolojik olarak tarafsız bir plat-
forma başvurulması gerekecektir. Analitik hukukbiliminin güçlü yönlerinden biri, taraf-
sız bir karar için, çok çeşitli farklı hukuk modellerini, yaklaşımlarını veya ideolojilerini
kolayca içerebilmesidir. Kelsen’in saf hukuk kuramının esasen değer içermeyen, ideolo-
jik olarak açık karakteri hakkında bu kadar emin bir şekilde yazdığı, böylece, çeşitli
yönlerden aldığı eleştiriyi kazanca dönüştürdüğü şey, bugün ve gelecekte, hukuki analiz
için geçerli bir metodolojik inançtır. Analitik hukukbilimi, en tutkulu eleştirmenlerin-
21
den bazıları tarafından uzun süredir ölü ve gömülü ilan edilmiş olsa da, onun geleceği,
hukuk doktrininin temel sorusu olan “hukuki açıdan, x’in olgu bağlamı nasıl değerlen-
dirilecek?” sorusuna makul bir cevap bulmaya yönelik toplumdaki ihtiyaç devam ettiği
sürece yeterince güvenli görünmektedir.

20 Marksist hukuk ve toplum ideolojisi, Bölüm 5.4’te kısaca belirtilmiş olması dışında yukarıda ele
alınmamıştır. “‘Why Efficiency?’ - A Critical Evaluation of the Economic Analysis of Law, with
Brief Comments on the Marxist Theory of Law”, (“‘Neden Verimlilik?’ - Marksist Hukuk Kuramı
Üzerine Kısa Yorumlarla Hukukun Ekonomik Analizinin Eleştirel Bir Değerlendirmesi”), çünkü
Marksist yaklaşım tutarlı bir hukuki argümantasyon kuramı gerektirmemektedir.
21 Kelsen, Reine Rechtslehre (Saf Hukuk Kuramı) (1960), s. V; Kelsen, Reine Rechtslehre (1934), s.
XII- XIII.