Page 272 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 272

13.4 Metinsel Tutarlılık, Kurumsal Otoriteler ve Hukuk Camiası      257

                         zer düşünceleri dile getirmişlerdir. Gerçekten de, modern ya da postmodern hukukun
                         kaderinin, kasvetli sinizm ve naif idealizm (Hart) veya metin odaklı hukuki formalizm
                         ve  sosyal  yönelimli  hukuki  realizm  (Tamanaha)  ya  da  uluslararası  hukuk  alanındaki
                         argümantasyonda her  şeyi kapsayan  serbest  ve  asılsız ütopya  şeklindeki  iki  alternatif
                                                               17
                         arasında sıkışıp kalmak olduğu görülmektedir.  Yukarıda, yargısal karar verme süreci-
                         nin (Wróblewski) bağlı ve serbest ideolojileri ile eşbiçimli ve düzenlenmemiş hukuki
                         takdir durumları (Makkonen) açısından da benzer bir derin ikileşim verilmiştir.
                            Hukukun kurumsal ilkelerini göz ardı etmede, iki uç nokta olan kısır formalizmi ve
                         aşırı toplumsal realizmi reddederek modern hukukun, hukuki analizin ve hukuki argü-
                         mantasyonun  ön  koşullarını,  Wróblewski’nin  hukuki-rasyonel  yargısal  karar  verme
                         ideolojisi ve aşağıdaki ilgili üç kurucu unsur açısından yapılandırmayı tercih ediyorum:
                         (a) mevzuat ve hukuki yargılama görevini üstlenen kurumsal makamlar, bir başka anla-
                         tımla  yasa  koyucu  parlamento,  mahkemeler  ve  diğer  hukuk  görevlileri;  (b)  kurumsal
                         kaynaklar karşısında resmî devlet makamları tarafından ve genel olarak toplumsal kay-
                         naklar karşısında hukuk meslek mensupları ve hukuk camiası tarafından üretilen huku-
                         kun kurumsal ve kurumsal olmayan kaynakları kümesi; ve son olarak (c) önerilen her-
                         hangi bir yöntemin yararları ve eksiklikleri ve hukuki argümantasyonun sonuçları hak-
                         kında son söz sahibi olan hukuk camiası. Hukuki analizin beş çerçevesinin birbirinden
                         farklı kombinasyonları, kanunun nasıl anlamlandırılacağı ve yorumlanacağı konusunda
                         farklı sonuçlar doğursa da, hukuki takdir yetkisinde hukukilik ve rasyonellik ikili koşu-
                         lunun yerine getirilmesinin hedeflenmesi, bu ilkelerin en azından bazılarının etkisinin
                         kabul edilmesini güvence altına almaktadır.
                            Yukarıda ileri sürüldüğü üzere, tutarlılık hukuk kuramı, hukuki akıl yürütmede, hu-
                         kukun metinsel ve tutarlılığı geliştirici ilkelerine vurgu yaparak, hukukun kurumsal ve
                         kurumsal olmayan, ya da toplumsal kaynakları arasında geçerli olduğu düşünülen karşı-
                         lıklı yakınsak ilişkilere odaklanmıştır. Kurumsal otoriteler ve bunlar tarafından üretilen
                         hukuki kaynak materyal, en büyük önemi, hukuki akıl yürütmenin bu tür öncülleri al-
                         tında kazanmaktadır. Analitik hukuki pozitivizm ile birlikte yorumcu hukuk ve analitik
                         hukuki realizm, her ikisi de hukuki yorumda parlamenter yasa koyucunun, analitik hu-
                         kuki  realizmde  mahkemelerin  ve  diğer  hukuk  görevlilerinin  rolüne  atıfta  bulunarak
                         kurumsal otoritelerin hukukun şekillenmesindeki rolünün altını çizmektedir. Yeni reto-
                         rik ve hukuki teamülcülükte hukuk camiasının rolüne büyük önem verilmektedir.
                            Genel olarak, hukuki argümantasyon, üç farklı kısıtlama türü altında gerçekleşen bir
                         müzakereci uygulama biçimidir:
                         (a)  hukukun  metin  temelli  kaynakları  ve  bunlara  uygulanan  metodoloji  kurallarının
                            sağladığı metinsel kısıtlamalar;
                         (b)  yürürlükteki hukuki normların oluşturulması, değiştirilmesi ve geri alınması görev-
                            lerinde  yer  alan  yasa  koyucu  ve  mahkemeler  gibi  kurumsal  otoriteler  tarafından
                            sağlanan kurumsal kısıtlamalar;

                            kukbilimi), s. 133 ve devamı; Tamanaha, Realistic Socio-Legal Theory: Pragmatism and a Social
                            Theory of Law (Realist Sosyal Hukuk Kuramı: Pragmatizm ve Hukukun Sosyal Kuramı), s. 129 ve
                            devamı.
                         17   Koskenniemi, From Apology to Utopia: The Structure of International Legal Argument (Özürden
                            Ütopyaya: Uluslararası Hukuki Argümanın Yapısı).
   267   268   269   270   271   272   273   274   275   276   277