Page 285 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 285
266 6. Hukukun Kaynakları Doktrini
6.3 Hukukun Kaynaklarına İlişkin Normlar
6.3 Hukukun Kaynaklarına İlişkin Normlar
6.3.1 Kaynak Normlarının Karakteri
Şimdi hukukun kaynaklarına ilişkin bazı normları, kısaca ifade etmek gerekirse kaynak
normlarını ele alacağım. Karakterlerini, işlevlerini, varoluş biçimlerini, gerekçelendiri-
lebilirlik derecelerini ve hukuki konumlarını açıklamak istiyorum.
A. Kaynak Normlarının İlk Bakışa Dayalı Karakteri
Kaynak normları yalnızca ilk bakışa dayalı bir karaktere sahiptir. Somut bir durumda,
yeterince güçlü nedenler ile gerekçelendirilmeleri hâlinde bu tür normların her biri göz
ardı edilebilir.
B. Kaynak Normlarının İşlevleri
1. Kaynak normları, hukukun çeşitli kaynaklarının hukuk sisteminde sahip olduğu
konumu belirler.
2. Bazı argümantasyon sıçramalarını mantıksal olarak düzgün çıkarımlara dönüştürme-
ye yardımcı olurlar.
Dolayısıyla örneğin bazı emsal kararları, yasama hazırlık belgelerinin kanunun yo-
rumlanmasında sahip olduğu uygun role ilişkin bir sonuca varmak için öncül olarak
uygularken bir sıçramaya ihtiyaç duyulur. Bu durumda, emsal kararların kendilerinin
yorumlanması gereklidir. Bunu yapmak için diğer şeylerin yanı sıra, bunların bazı kay-
nak normlarıyla desteklenmesi gerekir. Sonuç, emsal kararları, kaynak normları ve
diğer bazı makul ifadeleri içeren genişletilmiş bir öncüller dizisinden mantıksal olarak
yani sıçrama olmaksızın çıkar.
3. Kaynak normlar, hukuki muhakeme uygulamasını daha istikrarlı ve yorumlanan
hukuki normları daha değişmez hâle getirir.
C. Kaynak Normlarının Varlığı
Hâkimler ve diğer hukukçular, bilinçli ya da bilinçsiz olarak kaynak normlarına uyduk-
larını gösterir bir şekilde muhakeme gerçekleştirirler. Normlar, hukuk paradigmasının
önemli bir bölümünü oluşturur; karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 3.3.3.
Von Wright’ın geçerlilik kuramından alıntı yapmak gerekirse (karşılaştırma için:
yukarıdaki bölüm 5.1.3) bu şekilde önerilmesi zorunlu, gerekli veya ihtiyari olan huku-
kun kaynaklarının hukuki konumunun, kaynak normlarının varlığına bağlı olduğu söy-
lenebilir. Bu normların varlığının ampirik ve analitik bir boyutu vardır.
1. Ampirik varlıkları, bunları güçlü bir şekilde destekleyen bir açıklaması bulunan
insan eylemleri veya eylemde bulunma eğilimleri kompleksinin varlığıyla aynıdır;
karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 5.6.1. Burada, bu normlara uymanın doğru ol-
duğunu savunma eğiliminden, bunları ihlal eden insanları eleştirme eğiliminden vb.
söz edilebilir.