Page 317 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

298 6. Hukukun Kaynakları Doktrini

Bu gelişme, toplumun son derece karmaşık bir hâl alması ve değişimin son derece
hızlı olması nedeniyle, sadece kanunların değil hazırlık belgelerinin de ayrıntılandırıl-
masının çok zor hâle gelmesiyle açıklanabilir. Belki de yasa koyucular ellerinden geleni
yapmakta ama ellerinden fazla bir şey gelmemektedir. Yoksa iyi bir iş çıkarma umudu-
nu çoktan yitirdiler mi?
Bu gelişme aşağıdaki risklere neden olmaktadır.
1. Hazırlık belgelerinin dikkate alınmasının önemli bir nedeni, yasama komisyonunun,
görüşlerini sunmaya davet edilen kişi ve kuruluşların, sorumlu bakanın, Yasama
Konseyinin ve diğerlerinin belirli bir çözümün lehinde ve aleyhinde olan nedenleri
açıkladıkları bir tür diyalog oluşturmalarıdır. Bu nedenler; mahkemeler, idari ma-
kamlar ve hukukçular tarafından çeşitli durumlarda gerçekleştirilecek rasyonel bir
tartma ve dengelemenin temelini oluşturur. Bu temelin değeri (şimdi giderek daha
fazla sorgulanabilir hâle gelen) kapsamlı olmasına ve eksiksiz olmasına bağlıdır.
2. Görüşlerini sunmaya davet edilen kişi ve kuruluşlardan ciddi eleştiri aldığı bilinmek-
sizin hazırlık belgelerinde yayımlanan parçalı bir şekilde ifade edilmiş açıklamalar
kullanılabilir.
3. Bu durumda sorumlu bakan (ör. siyasi nedenlerle) bu eleştirileri gizleme fırsatı elde
etmiş olur.
Aynı zamanda, mahkemelerin kararlarını gerekçelendirmek için mevcut tüm araçları
kullanma eğilimlerinin artmasıyla birlikte, yasamanın hızındaki artışın ve standardında-
ki düşüşün bir sonucu olarak hazırlık belgelerinin rolü artmıştır.
Dolayısıyla durum istikrarsızdır. Yargısal uygulamanın rasyonelliğindeki artışın
(karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 6.5), hazırlık belgelerinin rasyonelliğindeki azal-
manın ve mahkemelerin yasama belgelerine yüksek düzeyde güven duymasının sorun-
suz bir şekilde aynı anda var olması beklenemez.
Belki de hukukun değişmezliği ön doğrusunun ve hukuki muhakemenin tutarlılığının
nasıl en uygun hâle getirileceğine dair bazı yeni fikirlere ihtiyaç vardır.

6.7 Mesleki Yargısal Literatür

6.7 Mesleki Yargısal Literatür
Bu doktrin, muhakeme için büyük önem taşımaktadır. “Doktrin” sözcüğü, her şeyden
önce, görevi yürürlükteki hukuku sistematize etmek ve yorumlamak olan, hukuk öğreti-
lerindeki mesleki hukuk yazımını ifade eder (karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 1.1).
“Doktrin” sözcüğü, bazı bağlamlarda, hukuk tarihi, hukuk sosyolojisi, hukuk ve
ekonomi, hukuk felsefesi vb. diğer hukuki yazım türlerine de atıfta bulunabilir. Hukuki
araştırma kapsamında gerçekleştirilen hukuki muhakemede daha önceki araştırmaların
önemi açıktır. Elbette bir hukuk metninin yazarının, tartışılan konuyla ilgili mevcut
literatürü dikkate alması gereklidir. Ancak bu doktrin yargısal ve idari uygulamadaki
hukuki muhakemeyi de etkiler. Zorunlu literatür, geleceğin hâkimleri ve yetkilileri de
dâhil olmak üzere hukuk eğitimi alan herkesi etkiler. Yüksek hâkim veya yasama komi-
tesi üyesi olarak görevlendirilen seçkin hukuk araştırmacıları, mesleklerini icra etmeleri
için gerekli bir araç olan mesleki literatürü dikkate almaya devam ederler.