Page 128 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Buna karşılık, hakikate uygunluk teorisine 300 göre bir önerme (bir
ifade veya bir iddia [statement]) 301 ancak ve ancak önermeyle ifade edi-
302
len durum mevcutsa doğrudur. Var olan bir durum, bir olgudur. Böy-
lece hakikat, önerme ile olgunun uyuşması olarak tanımlanabilir.

İlk bakışta, hakikate uygunluk teorisi sorunsuz, hatta önemsiz görü-
nüyor. Aristoteles’in “Olanın ne olduğunu, olmayanın ne olmadığını söy-
lemek doğrudur” 303 sözüne hemen hiç kimse itiraz etmeyecektir. Sorun-
lar, esasında daha yakından bakıldığında ortaya çıkmaktadır. Burada or-
taya çıkan en zor meselelerden biri, önermenin (veya ifadenin vb.) doğru
olması için neye karşılık gelmesi gerektiği, kısacası bir olgu nedir soru-
sunun yanıtlanmasıdır.

Habermas, tam da bu noktayı ele alır. Öncelikle Strawson ile birlikte
olgular ve deneyim nesneleri arasında bir ayrım yapar. “Olgular, ifadele-
rin (doğru olduklarında) ifade ettikleri şeylerdir, ifadelerin hakkında ol-
duğu şeyler değildir. Onlar, dünya üzerindeki şeyler veya olaylar gibi,
304
tanık olunan, duyulan veya görülen şeyler değildirler […].” Deneyim
nesneleri dünyanın içindedir. Buna karşılık, Patzig’in dediği gibi, “Birin-
cisi, olgular oldukları şeyler değildirler ve ikincisi hala doğru önerme-
305
lerle sunulabilirler.” “Önermeler olmaksızın [...] olgular var olamaz;
306
olgular esasen dile bağımlıdırlar.”

300 Hakikate uygunluk teorisi için bkz. G. E. Moore, Facts and Propositions, in: Pro-
ceedings of the Aristotelian Society, Suppl. Vol. 7 (1927), S. 171-206; J. L. Aus-
tin, Truth, in: J. L. Austin, Philosophical Papers, London / Oxford / New York,
2. Aufl. 1970, S. 117-133; A. Tarski, The Semantic Conception of Truth and the
Foundations of Semantics, in: Philosophy and Phenomenological Research 4
(1943 / 44), S. 341-375.
301 Doğru veya yanlış olduğu söylenebilecek şeyler hakkında bkz. A. R. White,
Truth, London / Basingstoke 1970, S. 7 vd.
302 Bu terminoloji için bkz. Wittgenstein, Tractatus logico philosophicus, 2: “Söz
konusu olan şey, durumların var olduğu olgusudur.”
303 Aristoteles, Metaphysik, 1011 b.
304 P. F. Strawson, Truth, in: Truth, Ed.: G. Pitcher, Englewood Cliffs, N. J. 1964,
S. 38.
305 G. Patzig, Satz und Tatsache, in: G. Patzig, Sprache und Logik, Göttingen 1970,
S. 43.
306 G. Patzig, a.g.e., S. 44.

126