Page 301 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

Ancak bu, bir kez kabul edilen her dogmatik önermeye sınırsız bir
süre boyunca sıkı sıkıya bağlı kalınması gerektiği anlamına gelmez.
Dogmatik önermeler derhal terk edilebilir de değildirler. Mevcut çözüm
kadar yeni bir çözüm için de iyi nedenlerin olması yeterli değildir. Yeni
bir çözümün gerekçeleri o kadar iyi olmalıdır ki, sadece yeni çözümü
değil, aynı zamanda gelenekten kopuşu da haklı kılmalıdırlar. Perel-
man’ın atalet ilkesi 146 burada da geçerlidir. Yeni bir çözüm öneren kişi,
argümantasyon yükünü de taşır. 147

Bu, dogmatiğin sabitleştirme etkisinin abartılmaması gerektiğini
gösterir. Bu etki, sadece, bir kez kabul edilmiş olan dogmatik önerme-
lerin reddedilebilmesiyle veya değiştirilebilmesiyle sınırlandırılmaz.
Pek çok gerekçelendirmede bunlara ek olarak genel pratik önermelere
de ihtiyaç duyulur (saf olmayan dogmatik gerekçelendirmeler). Söy-
lemsel olarak farklı olan genel pratik önermeler sıklıkla mümkün oldu-
ğundan, aynı dogmatik önermelerin yardımıyla birbirlerinden farklı so-
nuçlar gerekçelendirilebilir. Luhmann, “dogmatiğin işlevi [...] zihne
pranga vurmak değil, tam tersine deneyimlerle ve metinlerle olan iliş-
148
kide özgürlüğü arttırmaktır” derken tam da bunu söyler. Luhmann,
kesinlikle doğru bir şeye işaret eder. Dogmatik argümantasyonda bir
kere kabul edilmiş olan dogmatik önermelerin atalet ilkesiyle elde et-
tikleri stabiliteyi, tereddütsüz benimsenmiş olan özgürlüklerle hafife al-
mak oysa yanlış olurdu.

(2) İlerletici olma işlevi, stabilizasyon işleviyle yakından ilişkilidir.
Dogmatiğin kurumsallaşması, yani hukuki tartışmanın zamansal, olgu-
sal ve kişisel boyutta genişlemesi, dogmatik önermeleri çok daha büyük
ölçüde farklılaştırmayı ve her seferinde selektif olarak gerçekleşen tar-
tışmalarda mümkün olandan daha fazla sınamayı gerçekleştirmeyi
mümkün kılmaktadır. Bu şekilde dogmatiğin ilerlemesi gibi bir şey

146 Buna ilişkin bkz. yukarıda S. 199 vd.
147 Bkz. W. Brohm, Die Dogmatik des Verwaltungsrechts vor den Gegenwartsauf-
gaben der Verwaltung, in: VVDStRL 30 (1972), S. 248.
148 N. Luhmann, a.g.e., S. 16.

299