Page 111 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

Giriş cümleleri ve cümlecikleri başka sorunlara da neden olabilir. Bu sorunlardan ikisi o
kadar yaygındır ki isimleri bile vardır: değişken niteleyici ve yanlış yerleştirilmiş niteleyici.
Birincisinde niteleyici bir ifade, kavramsal olarak nitelediği görünen nesne ile bağlantılı
olmaksızın askıda sallanarak belirsizlik yaratır:
Yapının çökmesini önlemek için mücadele eden destek kirişleri yerine konuldu.
Bu cümlede destek kirişleri değil görünmez bir işçi mücadele etmektedir. Tanındıktan sonra
değişken niteleyiciler, niteleyici ifade bir nesneye ekleyerek kolayca düzeltilir:
Yapının çökmesini önlemek için mücadele eden inşaat işçisi, destek kirişlerini yerine
kaldırmıştır.
Yanlış yerleştirilmiş niteleyiciler, askıya alındıkları için değil bazen komik etki ile yanlış
kelimeyi veya kelimeleri değiştirecek şekilde konumlandırıldıkları için de belirsizlik yaratır:
Kanundan haberdar olmadığından avukat, müvekkilinin hafif bir ceza alması gerektiğini
savunmuştur.
Bu cümleyi, çileden çıkmış bir hâkimden Freudcu bir kayma olarak yorumlamak cazip
geliyor ancak muhtemelen avukat değil müvekkili kanundan haberdar değildir. Bu tür
bir belirsizliği, özellikle taslak hazırlandıktan hemen sonra revize sırasında fark etmek
bazen zordur.
Yanlış yerleştirilmiş niteleyiciler en çok bir cümlenin başında meydana gelse de herhangi
bir yere gizlice sızmaları da mümkündür. Örneğin, yukarıda alıntılanan cümleyi düzeltmeye
yönelik ilk denemem belirsizliği tamamen ortadan kaldırmadı:
Avukat, kanundan haberdar olmadığı için müvekkilinin hafif bir ceza alması gerektiğini
savunmuştur.
Bu cümle sanırım ciddi bir sorun yaratmıyor ama yine de okuyuculara anlık bir tereddüt
yaşatıyor: kanundan habersiz olan müvekkildir, değil mi? Haberdar olmama düşüncesini
müvekkil kelimesi ile daha da yakınlaştırarak daha iyisini yapabiliriz:
Avukat, müvekkilinin kanundan haberdar olmadığını bu nedenle hafif bir ceza alması
gerektiğini savunmuştur.
Aşağıdaki örnekte, yanlış yerleştirilmiş niteleyici (burada bir edat cümlesi) cümlenin so-
nuna doğru gerçekleşmektedir:
Polis tarafından bir hafta içinde altı marketin ateşe verildiği bildirildi.
Bu cümle yazıldığı gibi makul bir şekilde doğru olsa da yazarın aşağıdaki gibi bir şey ifa-
de etmesi muhtemeldir:
Polis, bir hafta içinde altı marketin ateşe verildiğini bildirdi.
Onuncu İpucu: Giriş ifadelerini ve cümleciklerini nispeten kısa ve mantıksal olarak odak
noktası ile bağlantılı tutun.
[2] Odak Noktasının İçerisinde
Bir cümledeki kilit noktanın ortasına ek bilgi yerleştirmek kendini tehlikeye atmaktır. Bu tür
eklemeler, bazen bir yazarın kesinliği sağlama konusundaki takdire şayan arzusu nedeniyle

92