Page 107 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

Bu kısa araştırma bize nasıl bir yol gösteriyor? Genel olarak İngilizce bir cümlede doğal
bir hiyerarşi gibi görünen şeyleri aklımızda tutmamızı söyler: Sonlar en vurgulu olandır,
başlangıçlar daha az vurgulu olsalar da yönelim için önemlidir ve ortalar, en az vurgulu
olandır ancak gelişim için önemlidir. Bu hiyerarşi, en çok nispeten uzun cümleler için geçer-
lidir çünkü kısa cümlelerin çoğu zaman orta kısımları yok gibi görünmektedir. Örneğin,
daha önce analiz edilmiş olan bir cümleyi göz önünde bulundurun:
Şirket merkezi talebi reddetti.
Bu cümle, yönlendirme işareti olarak şirket merkezi ile başlamakta ve doruk noktası olan bir
sonuçla sona ermektedir: talebi reddetti. Bu tür kısa cümlelerin gücü, onları, özellikle bir
paragrafın sonuçlandırma ifadeleri olarak etkili kılar.
Vurgulu konumların doğal hiyerarşisi, her şeyden önce önemli noktaların cümlenin orta-
sında boşa harcanmaması ve önemsiz noktaların sondaki vurgulu konumu gasp etmemesi
gerektiği anlamına gelir. Sonunu boşa harcamış gibi görünen bir cümleyi inceleyelim:
Bu Mahkeme nezdindeki kayıtlarda, Bay Bryant’ın, terörizm veya teröristlerle herhangi
bir bağlantısı olduğu sonucuna makul bir şekilde varılabilecek hiçbir delil yoktur; sade-
ce bu iki kişiyle olan ilişkisi dışında.
Bu cümlenin yazarı, muhtemelen Bay Bryant’ın terörizmle herhangi bir bağlantısı olmama-
sının olası olmadığını vurgulamak ve söz konusu iki kişiyle olan ilişkisine vurguyu azaltmak
istemektedir. Açılış, sahneyi dramatik bir şekilde belirlemektedir: “hiçbir delil yoktur”.
Ancak ortada, en düşük doğal vurgu noktasının en fazla ağırlığı taşıması istenir: Hiç kimse-
nin terörizm veya teröristlerle bir bağlantı olduğunu makul bir şekilde iddia edemeyeceği
fikri. Bu iddia ile sonlanarak doğal vurgu noktasından yararlanmak yerine, cümle, zayıf bir
nitelik ile sona ermektedir. “Bu iki kişi ile olan ilişkisi dışında.” Anlamı pekiştirmek ve
etkisini artırmak için cümle şu şekilde revize edilebilir:
Bu Mahkeme nezdindeki kayıtlarda, bu iki kişiyle olan ilişkisi dışında, Bay Bryant’ın
terörizm veya teröristlerle herhangi bir bağlantısı olduğu sonucuna makul bir şekilde
varılabilecek hiçbir delil yoktur.
Bu versiyonda açılış sahneyi vurgulu bir şekilde belirlemekte, orta kısım nitelemenin altını
çizmekte ve son kısım, terörizm ve teröristlerin şeklinde dramatik bir tekrarla doruğa ulaş-
maktadır. Cümlenin yapısı, yazarın belli olan niyetini pekiştirmektedir.
Açıkça söylüyorum, çünkü revize etme işi kaçınılmaz olarak niyet sorgulamaya yol açar.
Yazarın, Bay Bryant’ın iki kişiyle olan ilişkisine ilk versiyondaki kadar ağırlık vermeyi
amaçlamış olması mümkün mü? Şüpheliyim. Ancak soru, açıklık ve vurgu için basit bir
revizyonun, kişinin eldeki sorunları nasıl yeniden düşünmesine neden olabileceğini göster-
mektedir.
Bu uygulamadan alınacak ders, paragraf organizasyonunun çeşitli yapısal gereklilikleri
göz önüne alındığında her hâlükârda imkânsız olacak olan cümle yapılarının doğal eğilimle-
rine köle gibi bağlı kalmak değil söz konusu cümle yapılarını, bir caz müzisyeninin bir me-
lodiyi kullandığı gibi, yani güven verici bir kalkış ve dönüş noktası olarak kullanmaktır.
Sekizinci İpucu: Genel olarak vurgu için cümlenin doğal hiyerarşisine güvenin: sonuç (çok),
başlangıç (daha az), orta (daha da az).

88