Page 102 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

KELİMELER VE CÜMLELER

tıcı değildir. Eğilim, bazen (ancak her zaman değil) hukukun kendisinde uzun süredir var
olan geleneklerin bir sonucudur; bazen ise mahkeme salonunda bulunanların (davacılar,
polis memurları, bilirkişiler, avukatlar) en güzel sözleri söyleme çabalarından kaynaklanıyor
gibi görünmektedir. Bu tür bir kelime dağarcığına ara sıra girilmesi gerçek bir tehlike oluş-
turmaz ancak alışkanlık olmuş kullanım, yapay ve gereksiz yere ortak okuyucudan uzak bir
hukuki tona yol açar.
Aşağıdaki cümleler, hukuki kelime dağarcığında alışkanlık hâline gelebilecek kelime enf-
lasyonu türü ile ilgili başarısızlığın ne kadar kolay olduğunu göstermektedir (enflasyon teşkil
eden kelimeler italik yazılmıştır):
• Avukat, sanığa duruşmanın saat öğleden sonra 5.00’te yapılması planlandığını bil-
dirmiştir. (Neden “bilgilendirdi” veya “dedi” olmasın?)
• Tanıklık sırasında kendisini iyi temsil etti. (Bu, tanığın ikna edici bir şekilde ifade
verdiği anlamına mı gelmektedir?)
• Sorgulamaya öğleden sonra saat 5.30’da start verildi. (Neden “başlandı” değil?)
• Müfettiş Barrett, ofisiyle temasa geçer geçmez evde hazır bulundu. (Neden “gitti”
değil?)
Yukarıdaki ifadelerden ikisi (“bildirmiştir” ve “hazır bulundu”) hukuk dilinde o kadar yay-
gındır ki neredeyse jargon konumuna ulaşmışlardır. Bununla birlikte “start verildi” ifadesi,
sıradan bir konuşmada sık görülmekte olup genellikle daha genel bir dilsel enflasyonun
belirtisi olmasa bile karşı konulamaz olacaktır. Görünmez konuşmacıların iyi niyetini gös-
termeleri ve otorite kurmaları gerektiğinde, bu tür sözleri halka açık anons sistemlerinden
duyma eğilimindeyiz. Nasıl ki hiç kimse gerekçeli kararlarda arabalardan çıkmazsa (her
zaman “araçlardan inerler”), kimsenin uçakta inişe “başlamasına” asla izin verilmez (inişi-
mize her zaman “start veririz” ve çoğu zaman da “inişe hazırlanırız”).
Aşağıda, günlük eş değerleriyle eşleştirilmiş hukuki ifadelerden bazı örnekler yer almak-
tadır:
bitişiğinde: yanında
öncesinde: önce
sonrasında: sonra
ile ilgili olarak: hakkında
bilahare: sonra
olması koşuluyla: eğer
...’i aşan: ...’den fazla
Bu tür terimlerin ve genel hukuk dili sorununun öğretici bir incelemesi için okuma listesinde
alıntılanan sade dil kılavuzlarına bakın.
[3] Teknik Terimler
Pişmanlık bilmez alışkanlık silsilesine rağmen olumsuz anlamdaki “jargon”dan vaz-
geçmek genellikle kolaydır. “Teknik terimler”den vazgeçmek ise daha zordur: hukuki
bir araştırmaya girişmeksizin veya hukuki incelemeyi isteme noktasına kadar basitleş-

83