Page 116 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

KELİMELER VE CÜMLELER

5.10 NETLİK, HATIRLANABİLİRLİK VE ETKİ
Netliği, hatırlanabilirliği ve etkiyi artıran tekniklerden yararlanıyor musunuz?
Hâkimler haklı olarak süslü yazıma kuşkuyla bakarlar. Ayrıntılı metaforlar, edebî imalar,
dikkatleri kendilerine çeken cümle yapıları; bu tür araçlar, ilgi odağı olması gereken özne ve
hedef kitleyi değil üslubu ve yazarı ön plana çıkarır. Bununla birlikte bu tür bir kuşkuculuk,
etkili olma yönündeki meşru isteğe müdahale etmemelidir. Yargısal metin yazarlarının gö-
rünmezliğe heves etmelerine ya da düz, bürokratik bir üslupla sıkıcılıklarını geliştirmelerine
gerek yoktur. Gerekçeli kararlar ikna edici belgelerdir: Bir okuyucuyu, sonucuna katılmıyor
olsa bile, bir kararın açık, adil ve sağlam gerekçelendirilmiş olduğu konusunda ikna etmeli-
dir. Bu amaçla profesyonel yazarların yazılarının etkililiğini artırmak için kullandıkları üç
temel stratejinin gözden geçirilmesine yardımcı olabilir: denge, cümlelerin yapılarında çeşit-
lilik ve uzunlukları, metafor.
[1] Denge
Elinde terazisini tutan kör tanrıçanın sayısız heykelinin de gösterdiği gibi denge metaforu,
Batı dünyasının adalet anlayışının derinlerine yerleşiktir. Gerekçeli kararlarda yer alan ne-
denler, birçok bakımdan, bir tarafın argümanlarının diğer tarafın argümanlarına karşı tartıl-
dığı dengeleme eylemleridir. Dengelenen karşıtlıklar bu nedenle tekrarlayan bir yapısal
aygıttır: savunma avukatı ... savunmaktadır; Savcılık ise tam tersine, ... savunmaktadır.”
Gerekçeli kararlardaki nedenlerde yer alan dengelenen yapıların bir diğer nedeni de her
yerde listelerin bulunmasıdır. Hâkimler hem listeleri takip ederler hem de oluştururlar. Ka-
nunlar ve mahkemelerin emsal kararları, genellikle sırayla uygulanması gereken ölçüt liste-
leri verirler. Hâkimler, listeleri yeniden düzenleyerek ve kendi listelerini oluşturarak çözüm
üretirler: sorunların, tanıkların, kararların, bir bulguyu destekleyen delillerin listeleri. Liste-
ler gösterişsiz aygıtlardır ve biz bunları hafife alırız ancak açıklık ve akılda kalıcılık için
harika yardımcılar olabilirler; sayfa üzerinde dikkat çekerler.
Bununla birlikte içlerindeki birimler birbiriyle dengelenmezse listeler okuyucuları şaşırta-
bilir. Yazma eğitmenleri jargonunda bu tür bir dengeye paralellik denir. Aygıt, etkili bir
şekilde kullanıldığında birimler arasında doğal olarak bölünmüş vurgusu ile kolay bir man-
tıksal akış oluşturur.
Hatalı kısmın italik olarak yazıldığı, hatalı paralelliğe basit bir örnek aşağıda verilmiştir:
Bay Rogers, dört nedenden dolayı Bayan Rogers’ın Dora’nın velayetini kendisine ver-
mesi gerektiğini iddia etmektedir: Dora, Bayan Rogers ile yaşamak istememektedir;
kendisi ile birlikte yaşayan anne ve babasıyla yakın bir ilişkisi vardır; Bayan Rogers’ın
yeni partneri ile yaşanan sorunlar; okula daha yakın olacak olması.
Üçüncü maddedeki dengesizlik bizi bir yapıdan diğerine kaydırarak mantıksal akışı kesinti-
ye uğratmaktadır. Çözüm, listelerdeki ögelerin aynı yapıyı izlemesini gerektiren paralellik
kuralını uygulamaktır. Üçüncü birim, “Bayan Rogers’ın yeni partnerine güvenmemektedir”
gibi bir şey olmalıdır.

Yukarıdaki hatalı paralelliğin getirdiği zorluk, hantal ve eski moda görünen formatla daha
da kötüleşmiştir. Listeler söz konusu olduğunda çağdaş okuyucular bunların girintili olması-

97