Page 45 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 45
GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI
Geleneksel yapıyı, okuyucunun menfaatine en iyi şekilde hizmet edecek biçimde değiştir-
diğimizi ve önceki bölümde incelediğimiz türden bir giriş sağladığımızı varsayalım. Bu,
aşağıdaki gibi bir şey ortaya çıkabilir:
Giriş - taraflar, davanın niteliği (iddia), derin sorun, yapının ön gösterimi
Olgunun delilleri ve bulguları
Hukuk
Analiz
Sonuç
Bu basit değişimin etkisi çok büyüktür. Bir giriş oluşturarak okuyucuya önümüzdeki zorlu
yolculuk için bir harita, pusula ve baston vermek suretiyle genel anlamda gerekçeler için bir
bağlam sağlıyoruz.
Bununla birlikte giriş bağlamı özellikle uzun yolculuklar için ihtiyacımız olan tek şey de-
ğildir. Ayrıca yolculuklar kimi zaman çok zorludur. Yukarıdaki modeli detaylandıran Kana-
da Yüksek Mahkemesinin geleneksel anlamda organize edilmiş bir gerekçeli kararı şu türden
bir yapıyı izleyebilir:
Giriş (sorunların ve kararın genel ifadesinin yer aldığı)
Delil
Adli Geçmiş
Anayasal ve Yasal Hükümler
Sorunlar (sorunların ayrıntılı beyanı)
Analiz (alt başlıklarla birlikte)
Hüküm
Bir genel girişin veya genel bakışın olması, bu tür gerekçeli kararların netleştirilmesine
büyük ölçüde yardımcı olur ve mahkemenin hem genel, ulusal bir hedef kitleye hem de
hukuk camiasına hitap etme ihtiyacı göz önüne alındığında girişin iki bölüme ayrılması
makul olur. Ancak genel yapı yine de temelde tümevarımsal olup meslekten olmayan oku-
yucular için zordur.
Yukarıda özetlenen hem geleneksel yargılama hem de kanun yolu yapıları ortak bir soruna
sahiptir: Okuyucuların ihtiyaçlarından çok, hukuki düşünce sürecini yansıtırlar. Bu formatın
okuyucuları olarak girişin ötesine geçtiğimizde kapsamlı ve bazen ilgisiz ayrıntılara dalma
eğiliminde oluruz. Bitmiş bir evin etrafında gezdirilen potansiyel alıcılardan ziyade gerekçeli
kararın inşasının gözlemcileri hâline geliriz. Ne yazık ki çoğu okuyucu, her bir tuğlanın yön-
temsel olarak diğer tuğlanın üzerine konulması ile özellikle ilgilenmemekte ya da bununla
aydınlanmamakta, tuğlaları daha büyük bir bütünün parçası olarak görme ihtiyacı duymaktadır.
Yukarıda özetlenen değiştirilmiş yargılama yapısına dönerek bu noktayı açıklamama izin
verin: giriş (sorunlarla birlikte), delil, hukuk, analiz, sonuç. Bu yapı iyi başlasa da üç potan-
siyel soruna yol açar: özlü yazımdan vazgeçirir; “bağlam önce gelir, ayrıntılar sonra” ilkesi-
ne aykırı işler; tartışmacı yazımda yakınlığın önemini zedeler. Bütün bu sorunlar açıklık
hedefini tehdit eder.
26
