Page 25 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

• İkinci katman: “Sorun, doktorun ihmalkârlık yapıp yapmadığıdır çünkü davacının
ameliyat için bilgilendirilmiş onamını almamıştır.” (Ve bu durumda sırada ne var?)
• Üçüncü katman: “Davacı operasyon için şeklî olarak onam vermiştir. Sorun, dokto-
run ihmalkârlık yapıp yapmadığıdır çünkü ameliyatın önemli risklerini açıklama-
mıştır ve bu nedenle davacının ameliyat için bilgilendirilmiş onamını almış değil-
dir.” (Ve bu durumda sırada ne var?)
• Dördüncü katman: “Sorun, doktorun ameliyattan kaynaklı inme veya felç riskini
açıklamadığı ve bu nedenle davacının ameliyat için bilgilendirilmiş rızasını almış
olmadığı için ihmalkâr olup olmadığıdır.”
Beşinci bir katman var mıdır? Muhtemelen yoktur. Nihai formülasyon bizi davadaki ger-
çek tartışmanın gerçekleştiği noktaya götürür: Hem nihai hem de somuttur. Yol boyunca
atılan her adım hukuki ve olgusal bakımdan kesinlik kazanır.
Yukarıda iki ile dört arasındaki versiyonlarda tek bir kelime, soruna kesinlik katan yan
tümceyi tanıtır:
• çünkü davacının ameliyat için bilgilendirilmiş onamını almadı;
• çünkü ameliyatın önemli risklerini açıklamadı;
• çünkü ameliyattan kaynaklı inme veya felç riskini açıklamadı.
Bu kazara olan bir şey değil. Çünkü kelimesi yargı sözlüğünde en faydalı kelimelerden biri
olmalıdır: İnsanlar suçlanırlar çünkü bir şey yapmışlardır; insanlar hukuki çare arayışına
girerler çünkü birisi onlara bir şey yapmıştır. Hâkimler kararlara varır çünkü hukuk ve olgu-
lar belli bir sonucu savunur; eski Baş Hâkim Mclachlin’in R. v. R.E.M. kararında belirttiği
üzere (yukarıda alıntı yapılmıştır) gerekçeli kararların amacı “hâkimin neden bu kararı ver-
diğini göstermektir”. Sorunları tanımlamak ve karara bağlamak, kısacası tüm gerekçeli ka-
rarların temel çalışması, hemen hemen her zaman öyle ya da böyle bir nedensel analizi ge-
rektirir.
Bir hukuk davasına dayalı olan yukarıdaki model, ceza davalarına ve aile davalarına da
uyarlanabilir. Örneğin, sanığın kaçakçılık amacıyla kokain bulundurmakla suçlandığı bir
ceza davasını ele alalım:
• Birinci katman: “Sorun, savcılığın suçlamayı makul bir şüphenin ötesinde kanıtla-
yıp kanıtlamadığıdır.” (Ve bu durumda sırada ne var?)
• İkinci katman: “Suçlama, sanığın dairesinde, bildiğini inkâr ettiği bir kokain torba-
sının bulunmuş olmasına dayanmaktadır.” (Ve bu durumda sırada ne var?)
• Üçüncü katman: “Sanığın kokain hakkında bilgisi olduğunu reddetmiş olması nede-
niyle güvenilirlik, Kanada Yüksek Mahkemesinin R. v. H. (C.W.) ve R. v. W. (D.)
davalarında öngördüğü makul şüphe kuralına göre test etmem gereken önemli bir
sorundur.” (Ve bu durumda sırada ne var?)
Davanın ayrıntılarına bağlı olarak güvenilirliğini belirleyen somut ayrıntıları listelemek veya
kaçakçılığı tanımlamak ya da güvenilirlik için hukuki testi ayrıntılı bir şekilde açıklamak
suretiyle daha derine inilebilir. Genel olarak ifade etmek gerekirse ayrıntılardaki somutluk

6