Page 85 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

Posner, fikirlerinin akışını sağlamak için bizim özelliklerimizden hangilerini kullanıyor?
Ne önceki ne de sonraki paragrafı bilmediğimizden en başta yer alan “dahası” bağlantı keli-
mesini not etmek dışında geçişler sorununu göz ardı edebiliriz. Bununla birlikte ilk ve son
cümleler, paragrafın temel fikrine, yani yazmanın düşünmeye yardımcı olduğu düşüncesine
etkili bir giriş yapmakta ve onu tamamlamaktadır.
Peki ya tekrarlayan temalar? Bu paragrafı ilk okuduğumda tekrardan habersizdim. Ancak
şimdi, ilgili iki kelimenin tekrarına hayran kaldım: “düşün” ve “düşünme”. İlki için iki kez,
ikincisi için altı kez. Tamamlayıcı tematik kelimeler olan “sonuç” (3), “yaz” (2) konuyu
güçlendirir. Tekrarlayan bir tema ile kastedilen budur: Paragraf bir bütün olarak düşünme,
yazma, sonuca varma süreciyle ilgilidir. Becerikli yazarlar, sıkıcı bir şekilde tekrarlar ol-
maksızın bu tür bir akış yaratırlar.
Tekrarlayan temalar genellikle eski ve yeni bilgi zincirleri olarak ifade edilir. Posner, bu ay-
gıtı, bağlantılı bilgileri vurguladığım aşağıdaki iki cümlede kullanmaktadır: “Bir problemi
düşünürken zihnimizde oluşan cümle parçalarının etrafını anlaşılmaz hatta bilinçsiz duygular
ve izlenimler doldurur. Eksik şekildeki bu sözlü düşünce aydınlatıcı olabilir.” Bu durumda eski
ve yeni bilgiler arasındaki bağlantı, düşünmeyle ilgili kelimelerin tematik tekrarlarını güçlendi-
rir.
Posner’ın paragrafı geçiş sözcükleri bakımından incelendiğinde çok az geçiş sözcüğü bu-
luruz: Belki de ve ya da ancak gibi bağlayıcılara geçiş gücü vermeye eğilimli olmadığımız
sürece yalnızca dahası ifadesini buluruz. Gerekçeli karar yazımı, geçiş sözcükleri ve ifadele-
ri ile doludur: ancak bu nedenle, sonuç olarak, ek olarak, aksine, tam tersine, örneğin, özel-
likle, bunun yerine ve benzerleri. Posner bunları iki nedenden dolayı en aza indirmektedir.
Çünkü bir gerekçeli karar yazmamaktadır ve daha da önemlisi becerikli yazarlar tekrarlayan
temalar ve cümle kalıpları gibi daha ince bağlayıcı aygıtlar kullanma eğilimindedir. Gerek-
çeli kararlar gibi tartışmacı yazılarda, okuyucular, özellikle de elde edebilecekleri tüm man-
tıksal sinyallere ihtiyaç duyan hukuk konusunda tecrübesiz olanlar, bu tür açık bağlantıları
memnuniyetle karşılamaya eğilimlidirler.
Posner’ın paragrafı, yalnızca açıklık için değil aynı zamanda ikna edicilik etkisi için de
çeşitli uzunluktaki ve ritimdeki cümleleri kullanmaktadır. Çeşitli uzunluklarda olmanın
etkisi, paragrafın şematik bir versiyonuyla kolaylıkla gösterilebilir:
• Dahası bir hâkim bir dava üzerine düşünürken kesin bir sonuca varabilir ancak bunu
haklı çıkaracak bir görüş yazmaya çalıştığında sonucu savunulamaz bulabilir. (22
kelime)
• Tamamen kelimelerle ve kesinlikle tamamen cümle ve paragraflarla düşünmüyoruz.
(9 kelime)
• Bir problemi düşünürken zihnimizde oluşan cümle parçalarının etrafını anlaşılmaz
hatta bilinçsiz duygular ve izlenimler doldurur. (15 kelime)
• Eksik şekildeki bu sözlü düşünce aydınlatıcı olabilir. (7 kelime)
• Ama aynı zamanda bulanık da olabilir, öyle ki onu cümleler ve paragraflar hâlinde
organize etmeye çalıştığımızda emin olduğumuz sonucun yanlış olduğunu görebili-
riz; “yazmayacaktır”. (23 kelime)

66