Page 93 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

GEREKÇELERİN YAZILMASI: HÂKİMLER İÇİN EL KİTABI

da sürekli olarak odak noktasından veya odak noktalarından bahsetmek hantallığa yol açaca-
ğından her durumda kelimenin tekil biçimini kullanacağım.
Birinci İpucu: Odak noktasını, cümlenin ana fikrini bulun.
5.02 NETLİĞİN VE KESİNLİĞİN GELİŞTİRİLMESİ
Odak noktası hem net hem de kesin midir?
Bir cümlenin odak noktasını keşfedebilir ve ifadesinden memnun olmayabilirsiniz. Sizin için
açık olmasına rağmen cümlenin, okuyucularınız için açık olma ihtimalinin düşük olduğunu
isteksizce kendinize itiraf edebilirsiniz. İşte tipik bir örnek:
Sanıklar, ayrı ayrı dilekçelerle, bu Mahkemeye, çözüm bulmak üzere başvurmuşlardır.
Bu cümle, kısa olması daha uzun bir cümlede ciddi bir kusur olabilecek hususları gizledi-
ğinden, metin üzerindeki denetimlerimizden sık sık kaçan türden bir cümledir. Sorun, özne-
nin, yani “sanıklar”ın, yüklemden, yani “başvurmuşlardır”dan ayrılmasında yatmaktadır.
Ayrılma, okuyucuların dikkatini dağıtmakta ve giderek ortaya çıkan cümlenin anlamını takip
etmek yerine konuyu tamamlamak için bir yüklem aramaya teşvik etmektedir. Parantez
içindeki bilgileri virgüllerin arasına yerleştirmek bir kesintiye işaret ederek yardımcı olabilir
ancak daha iyi seçenekler de vardır:
• Ayrı ayrı dilekçe veren sanıklar, bu Mahkemeye çözüm için başvurmuşlardır.
• Sanıklar bu Mahkemeye başvurarak ayrı ayrı dilekçelerle çözüm istemişlerdir.
İki versiyon arasındaki fark çok belirsizdir. Seçim muhtemelen istenen vurguya bağlı ola-
caktır: ilk cümle dilekçe ile başvurma eylemi arasındaki bağlantıyı vurgularken ikinci cümle
çözüm ve dilekçe arasındaki bağlantıyı vurgular. Her bir revizyon, odak noktasını sağlam ve
özneyi yüklem ile bir arada tutmayı başarır.
Aşağıdaki cümlede, zayıf bir yapı ve laf kalabalığı ile bulanıklaştığından odak noktasının
ortaya konulması daha zordur. Örneğin, açılış kelimeleri olan “Şu hususun açık olduğu
kanaatindeyim” ifadesi konuya giriş yapmak yerine onu belirsizleştirmektedir:
Şu hususun açık olduğu kanaatindeyim; Kamyon Taşımacılığı Kanunu’nun 22. madde-
sinde yapılan bir incelemeden, araçların kantarlara girmesini zorunlu kılma konusunda
maddenin memurlara verdiği yetkinin halkın güvenliğine yönelik olduğu anlaşılmakta-
dır. (28 kelime)
Böyle bir cümlede, anahtar kelimelerin altını çizmek odak noktasını belirlemeye yardımcı
olur. Anahtar kelimeleri; 22. madde, yetki, memurlar, güvenlik, kamu, araçlar, kantar olarak
alıyorum. Daha fazlasını seçebilirdim ancak bunlar, anlamı açıklığa kavuşturmak için ne
kadar budamanın gerekli olduğunu göstermeye yetmektedir. İçeriğe ve istenen vurguya bağlı
olarak orijinal metni iki şekilde revize edebiliriz:
• Kamyon Taşımacılığı Kanunu’nun 22. maddesi, memurlara araçların tartım istasyonla-
rına girmesini isteme yetkisi vererek kamu güvenliğini korumaktadır. (16 kelime)
• Kamyon Taşımacılığı Kanunu’nun 22. maddesi, memurlara araçların tartım istas-
yonlarına girmesini isteme yetkisi vermektedir. Böylece kamu güveliğini de koru-
maktadır. (18 kelime)

74