Page 126 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

3.2 Hukuki Muhakemede Desteğin Analizi 107

B’nin lehteki argümanı: Yine de bazı emsal kararlar, A’nın zararı tazmin etmesi ge-
rektiği sonucuna varılmasını desteklemektedir.
A’nın aleyhteki argümanı: Bununla birlikte, daha fazla sayıda emsal karar, aksi so-
nucu desteklemektedir... vb.
Kişi hukuki muhakemeyi bir diyalog olarak sunduğunda, muhakeme sürecine dikkat
eder. Diyaloğun dinamik karakteri, diğerlerinin yanı sıra, kişinin başlangıçta oldukça
pervasızca söylediği bazı ifadelerini değiştirmesinde kendini gösterir. Başlangıçta B
basitçe şöyle demiş olabilir: A, zarara neden olmuştur ve bu nedenle A’nın zararı taz-
min etmesi gerekir. Daha sonra tezini değiştirmiş ve örneğin aşağıdaki iddialarda bu-
lunmuştur: A, ihmali sonucunda neden olduğu zararı tazmin etmelidir ve A’nın ih-
malkâr davranışı, zararı bir uzman için öngörülebilir hâle getirmiştir ve bazı emsal ka-
rarlar, A’nın tazminat ödeme yükümlülüğünü desteklemektedir; vb.

3.2.2 Bir Çıkarım Olarak Hukuki Muhakeme. Bir Örnek

Öte yandan, kişi yalnızca diyalogdan “sağ çıkan” nedenleri göz önünde bulundurursa
muhakemenin nihai sonucunu bunların mantıksal bir sonucu olarak sunabilir.
Söz konusu hukuki sonuç mantıksal olarak uyumlu, yüksek düzeyde tutarlı ve dilsel
olarak düzgün bir dizi öncülden çıkıyorsa mantıksal/dilsel ve esas/destekleyici rasyonel-
liğin önemli gereksinimlerini yerine getirmiş olur; karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm
2.2.4. Ancak bu rasyonellik biçimini elde etmek için çoğu kez muhakemenin karmaşık
bir dizi ek öncül ile tamamlanması gerekir.

Örneğin tartışılan durumda muhakemenin başlangıç noktasını oluşturan aşağıdaki
çıkarım, açık bir şekilde (mantıksal olarak doğru olmayan) bir sıçrama oluşturmaktadır.

(1) Tartışmasız bir hukuki norm; Haksız Fiil Motorlu bir araç ile trafikte zarara neden olan bir kişi,
Sorumluluğu Kanunu’nun 2. kısmının 1. zararı ancak ve ancak bunun hukuki bir dayanağı var-
maddesiyle ve Araç Trafik Sorumluluğu sa tazmin etmekle yükümlüdür.
Kanunu’nun 18. maddesiyle karşılaştırınız.
(2) Tartışmasız bir öncül: geleneksel yeterlilik Kişinin fiili ile zarar arasındaki nedensellik bağının
kuralı yeterli olması hâlinde, zararın tazmin edilmesi gerek-
tiği sonucuna varılmasının hukuki bir dayanağı mev-
cuttur.
(3) Tartışmasız bir öncül: olgusal gerçeklikle- A, ihmali sonucunda, B’nin aracının zarar gördüğü
rin bir tanımı bir trafik kazasına neden olmuştur. Aracın tamir edil-
diği süre içerisinde, B, bazı çalışanlara iş verememiş-
tir. Yine de ihtiyaç duyduğunda geri dönmeyecekle-
rinden endişelenerek çalışanlara tam maaş ödemiştir.
Sonuç A, B’nin boşta kalan çalışanlara maaş ödemesinden
doğan kaybını tazmin etmemelidir.
Kişi örneğin aşağıda alıntılanan 4-11. öncülleri ekleyerek muhakemeyi genişletirse hem
tümdengelimsel gerçekliğe hem de durumla ilgili daha derin bir kavrayışa ulaşır. Ancak
aşağıdaki çıkarım bile tartışılan durumla ilgili tüm hususları dikkate almamaktadır.