Page 121 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

102 3. Hukuki Muhakemenin Rasyonelliği

3. kişinin gelecekteki hukuki durumlara ilişkin kendi değerlendirmesine dair daha fazla
netliğe ve
4. kişinin çeşitli hukuki sorularla ilgili kendi yargıları arasındaki mantıksal bağlantı
hakkında daha fazla bilgiye sahip olması durumunda,
tüm akla gelen normatif yeterlilik kuramlarını içeren eksiksiz bir listeyi objektif olarak
(duygusal ön yargılardan azade) belirlemek için tüm bu bilgileri kullanabileceği hipote-
zi yanlışlanmaz.
IV. Yine de (sadece ilk bakışta değil) her yönüyle düşünüldüğünde, bir eylem ile bir
zarar arasındaki nedensellik bağının yeterli olduğu sonucuna varmak için yeterli
koşul, objektif olarak (duygusal ön yargılardan azade) belirlenemez.
Böyle bir yeterli koşul, (1) değerlendirilen duruma uygulanabilen, yerleşik veya yeni
oluşturulmuş, ilk bakışta yeterlilik kuramlarının eksiksiz bir listesinden ve (2) bu du-
rumdaki kuramların nispi ağırlığını belirleyen ifadelerin eksiksiz bir listesinden oluşa-
caktır.
Bir kişi belirli bir koşulun her yönüyle düşünüldüğünde yeterli olduğunu iddia etti-
ğinde “Neden?” sorusu ile karşı karşıya kalır. Yanıt, bazı nedenlerle desteklenebilir.
Ancak nedenler, bazı karşı argümanlar karşısında tartma ve dengelemeye açıktır.
Aşağıda özel bir durum açıklanmıştır. Böyle bir tartma ve dengeleme işlemi yapılır-
ken, diğerlerinin yanı sıra, aşağıdakiler söylenebilir:
1. Bir eylem ile bir zarar arasındaki nedensellik bağı, bu tür herhangi bir eylemin bu tür
bir zarara yol açma eğiliminde olması (veya yol açma olasılığını ilgili şekilde artır-
ması) durumunda yeterli olur: Aşağıdaki durumlar bundan hariç tutulur;
- Bu eylem, zararı daha erdemli bir kişi için yeterince öngörülebilir hâle getirme-
mişse veya
- Bu eylem, zararın fazla uzak bir nedeniyse veya
- Bu eylem, zararın oluşmasında yeterince önemli bir etken değilse.
…………….
4. Bir eylem ile bir zarar arasındaki nedensellik bağı, bu eylemin zararın oluşmasında
temel bir etken olması durumunda yeterlidir. Ancak aşağıdaki durumlar bundan ha-
riç tutulur;
- Bu tür bir eylemin, bu tür bir zarara yol açma eğiliminde olacak nitelikte olma-
ması (veya yol açma olasılığını ilişkili bir şekilde artırmaması) veya
- Bu eylemin, zararı daha erdemli bir kişi için yeterince öngörülebilir hâle getir-
memesi veya
- Bu eylemin, zararın fazla uzak bir nedeni olması.
Örnekler çoğaltılabilir.
Bazı nedenlerin diğerlerinden daha ağır bastığı görüşü de akla gelen karşı argüman-
lar karşısında tartılabilir ve dengelenebilir. Mantıksal bakış açısından, tartma işlemi
böylece sonsuza kadar devam edebilir. Ancak pratikte, er ya da geç muhakemeyi bitir-
mek gerekecektir. Muhakeme mantıksal bir döngü oluşturmuyorsa, tüm argümantasyon