Page 159 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

140 4. Ahlaki ve Hukuki Muhakemenin Nihai Gerekçesi

tehlikeye atmamak için çok dikkatli davranır. Bir başka rakip olan C de aynısını yapar.
Zehrin toplam miktarı, kurbanın ölmesine neden olur. A’nın eylemi, kurbanın ölümü
için yeter neden teşkil etmemekteydi, çünkü bir uzman dahi C’nin aynı fikre sahip ola-
cağını öngöremezdi. Aynı nedenle, C’nin eylemi de ölümcül sonuç için bir yeter neden
teşkil etmemekteydi. Yine de hem A’yı hem de C’yi sorumluluktan muaf tutmak açıkça
adaletsiz olacaktır.

C’.
p2 Urbanya’nın hukuk sistemi, ilk bakışta yeterlilik ilkesine (A1) sahiptir.
p3 Urbanya’nın hukuk sistemi, ilk bakışta nedensellik ilkesine (C1) sahiptir.
s ve p3 -> p1 Hukuk sistemi oldukça adil ise, ilk bakışta nedensellik ilkesine (C1) sahip bir
hukuk sistemi, ilk bakışta ihmal ilkesine (N1) de sahiptir.
s Urbanya hukuku oldukça adildir.
Sonuç (p1) Urbanya’nın hukuk sistemi, ilk bakışta ihmal ilkesine (N1) sahiptir.
İkinci öncülün nasıl gerekçelendirileceği sorusuna ilişkin olarak, nedensel üstbelirleme-
ye ilişkin karmaşık kurallara sahip bir hukuk sisteminin, ihmal ilkesinden tamamen
yoksun olması durumunda adaletsiz olacağını belirtmek isterim. Gerçekten de bu, saf
bir katı sorumluluk sistemi olacaktır. Bir başka deyişle kişi, yalnızca daha erdemli bir
kişinin öngörebileceği ve kendisinin kesinlikle öngöremeyeceği bir zarardan dahi so-
rumlu olacaktır.

4.1.4 Kavramların Özellikleri

Destekleyici yapının özellikleri ile kavramların özellikleri arasında asli bağlantılar
vardır. Tüm destekleyici yapılar, “eğer... o zaman” vb. bazı mantıksal kavramları ön
varsayarlar. Ayrıca birçok destekleyici yapı, yalnızca bazı diğer (örneğin ahlaki veya
hukuki) kavramlar arasındaki ilişkiler sayesinde var olabilmektedirler. Felsefe tarihinde
kavramlara vurgu yapan düşünürlerin (örneğin Hegel) ve ifadelere vurgu yapan düşü-
nürlerin (örneğin 20. yüzyılın ilk yarısındaki birçok mantıkçı) örnekleri vardır. Klasik
Alman Kavramsal Hukuk Bilgisinde (Begriffsjurisprudenz) tezlerin çoğu, ifadeler ara-
sındaki destekle ilgili olarak anlamlandırılabilmesine rağmen, kavramları vurgulanmış-
tır. Bu bağlamda, aşağıdaki tutarlılık ölçütlerini ve ilkelerini tartışalım.

(7) Genellik
Buradan hareketle, bir tutarlılık ölçütü, geniş anlamda genellik olarak ifade edilebilecek
olan, kavramların ve dolayısıyla argümanların genelliği, olarak tanımlanabilecek bir
şeydir. Bu bağlamda, (a) evrenselliğe, (b) dar anlamda genelliğe ve (c) benzerliklere
atıfta bulunulabilir.
a. Evrensellik, yalnızca bireysel nesnelerin adlarını değil, belirli bir sınıfa ait olan her
şeyi tanımlayan kavramların kullanılmasından oluşur. Evrensellik, diğer bir deyişle
kavramların kullanımı, tüm tutarlılığın gerekli koşuludur. Bu nedenle, aşağıda formüle
edilen 7.1 ölçütü, yalnızca, yukarıda ele alınan ölçütlerde kastedileni ifade eder.