Page 154 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

4.1 Tutarlılık 135

nitelenebilir; karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 3.3.5. Dolayısıyla “paradigma” ve
“ön varsayılmış öncül” kavramları, güçlü destek kavramıyla bağlantılıdır. Örnekler,
yalnızca zayıf destek değil aynı zamanda güçlü destek oluştuğunda da tutarlılık derece-
sinin arttığı gerçeğini akla yatkın kılmaktadır. Aşağıdaki tutarlılık ölçütü ve ilkesi bu
fikri ifade etmektedir.
3. Diğer koşullar aynı kalmak üzere, bir kurama ait ifadeler diğer ifadelerle ne kadar
güçlü bir şekilde desteklenirse kuram o kadar tutarlı olur.
3*. Mümkün olduğunca çok ifadeyi güçlü bir şekilde destekleyen ifadeler formüle edil-
melidir.

(4) Destekleyici Zincirler Arasındaki Bağlantı
Tutarlılık, destekleyici yapıya ait çeşitli destekleyici zincirler arasındaki bağlantıya da
bağlıdır. İki tür bağlantıyı ele alacağız. Birincisi, aynı öncül, farklı sonuçları destekle-
yebilir. İkincisi, farklı öncül dizilerinden aynı sonuç çıkabilir.
Birinci türden bir bağlantı, örneğin aynı ilke bir dizi hukuk kuralını desteklediğinde
ve böylece bunları tutarlı hâle getirdiğinde ortaya çıkar. Aşağıdaki tutarlılık ölçütü ve
ilkesi bu fikirle tutarlıdır:
4.1. Diğer koşullar aynı kalmak üzere, söz konusu kurama ait aynı öncül tarafından
desteklenen sonuçların sayısı ne kadar fazlaysa kuram o kadar tutarlı olur.
4.1*. Bir ifadeyi gerekçelendirirken, mümkün olduğu kadar çok sayıda farklı sonucu
destekleyen öncüller formüle edilmelidir.
Nedenlerin destekleyici bir yapı içerisinde toplanması da bir tutarlılık ölçütüdür.
Yargı uygulamasında, kararın çoğu zaman, hiçbiri kendi başına yeterli olmayan, ancak
diğerleriyle birlikte değerlendirildiğinde oldukça iyi kanıtlar sağlayan bir dizi neden ile
gerekçelendirildiği iyi bilinmektedir. Diğer durumlarda, her biri yeterli olan bir dizi
bağımsız nedenden aynı sonuç çıkar. Örneğin Almanya Federal Anayasa Mahkemesi
(Bundesverfassungsgericht), bir kanunun Alman hukuk düzenindeki konumuna ilişkin
bir sonucu; hukuk devleti ilkesi (Rechtsstaat), parlamenter demokrasi ilkesi ve temel
haklar olmak üzere üç bağımsız nedenle desteklemiştir [Almanya Federal Anayasa
Mahkemesi Kararları (BVerfGE) 49, 89 (126 ve devamı)].
Aşağıdaki tutarlılık ölçütü ve ilkesi bu fikri ifade etmektedir:
4.2. Diğer koşullar aynı kalmak üzere, söz konusu kuram içindeki bağımsız öncül
dizilerinin sayısı bu dizilerin her birinden aynı sonucun çıkarılacağı şekilde ne kadar
fazla olursa, kuram o kadar tutarlı olur.
4.2*. Bir ifadeyi gerekçelendirirken, bu ifadeyi destekleyen mümkün olduğunca çok
sayıda bağımsız öncül dizisi formüle edilmelidir.

(5) Nedenler Arasındaki Öncelik Sıraları
Buna ek olarak, bazı kuramların tutarlılığı, nedenler arasındaki öncelik sırasına bağlıdır.
Öncelik sıraları, diğerlerinin yanı sıra, ilkeler arasında bir çatışmayla karşı karşıya ka-
lındığında (örneğin bireysel bir hak çevrenin korunması gerekliliğiyle çatıştığında)
önemlidir. O zaman ilgili soru şudur: “Sistem içerisinde her iki ilke nasıl en uygun hâle