Page 254 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

5.8 Hukukta Olgular ve Değerler 235

dan, yerleşik, belirgin şekilde teknik ve gelişmiş yöntemler ve doktrinler kullanılarak
sıklıkla yorumlanır; karşılaştırma için: Peczenik 1968c, 260 ve devamı.
Hukuki geçerliliğin etkinlik, kurumsallaşma vb. ile ilişkisini vurgularken, realist hu-
kuk görüşünü ifade ediyoruz. Ancak bu, yürürlükteki hukukun “realist” bir tanımının
yeterli olduğu anlamına gelmez. Hukuki normlar sisteminin içeriği de geçerliliği için
gereklidir; karşılaştırma için: yukarıdaki bölüm 5.6.

5.8 Hukukta Olgular ve Değerler

5.8 Hukukta Olgular ve Değerler
5.8.1 Hukuk Sisteminin Harici Geçerliliği Hakkında Daha Fazla
Bilgi: Hukuk Oluşturan Olgular

Yukarıdaki bölüm 5.6 ve 5.7’de, yürürlükteki hukukun bileşenlerini ve bunların alışıla-
gelmiş özelliklerini tartıştım. Burada ise, bazı genel sonuçlar çıkarmak istiyorum.
Bir bütün olarak normatif bir sistemin toplumsal olarak yerleşik (ilk bakışa dayalı)
bir yürürlükteki hukuk sistemi olduğu gerçeğini belirleyen, yerleşik bir dışsal geçerlilik
ölçütleri listesi vardır. Başka bir deyişle, hukuk dilinin, “değer yargısından bağımsız”
olarak gerçekleştirilen, böylece onu gerçekleştiren kişinin duygularından etkilenmeyen
bir analizi, normatif bir sistemin yürürlükteki hukuk olduğu sonucuna varmak için bazı
olgusal gerçeklerin anlamlı gerekçeler olarak sunulabileceğini gösterir. “Olgu” kelime-
sinin, karmaşıklığına bakılmaksızın, “basit” olgusal gerçeklerin herhangi bir olası kom-
binasyonunu ifade etmesine izin vererek, aşağıdaki tezin, analitik ilişkilerin akla yatkın
bir açıklaması olduğu iddia edilebilir:
(1.1) Hukuk oluşturan bir olgusal gerçeğin, en az bir uyumlu tanımı vardır; bu tanım doğrultu-
sunda, şu ifade geçerlilik kazanır: eğer bu olgusal gerçek gerçekleşirse, normatif sistem S, ilk
bakışta yürürlükteki hukuktur.
Şimdi F 1HUKUK(LAR)-F nHUKUK(LAR) sembollerinin, yerleşik hukuk ölçütleri-
nin eksiksiz listesine dâhil edilen tüm olgusal gerçekleri temsil ettiğini düşünelim. Bu
hukuk oluşturan olgusal gerçekler listesi, diğerlerinin yanı sıra, bir hukuk sisteminin
hiyerarşik bir yapıya sahip olduğu, bu kapsamda Kelsen’in bakış açısı anlamında çeşitli
düzeylerden veya Hart’ın bakış açısı anlamında birincil ve ikincil kurallardan oluştuğu
gerçeğini içerir. Ayrıca sadece davranış kurallarını değil, aynı zamanda kurucu kuralları
da içerir. Üstünlük, eksiksizlik ve iktidar tekeli iddialarına sahiptir. Belirli bir etkinlik
derecesine sahip olmalıdır vb.
Şimdi, aşağıdaki tezlerin, bir tarafta pratik ifadeler ile diğer tarafta iyi ve gerekli kılan ol-
gusal gerçekler arasındaki analitik ilişkilerin makul açıklamaları olduğu iddia edilebilir:
(1.2) En az bir yerleşik hukuk oluşturan olgusal gerçek {(F1HUKUK(LAR) veya
F2HUKUK(LAR) veya, … veya FnHUKUK(LAR)} gerçekleşirse, o zaman normatif sistem S,
“ilk bakışta”nın zayıf anlamında, ilk bakışta yürürlükteki hukuktur.
ve
(1.3) En az bir hukuk oluşturan olgusal gerçek {(F1HUKUK(LAR) veya F2HUKUK(LAR) ve-
ya, … veya FnHUKUK(LAR)} gerçekleşirse, o zaman normatif sistem S’nin, “ilk bakışta”nın
güçlü anlamında, ilk bakışta yürürlükteki hukuk olması makuldür.