Page 107 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

Bu araştırmanın konusu, fiilen gerçekleşen argümantasyonun man-
234
tığı (working logic, applied logic 235 )’dır. Toulmin, “mantık”tan gü-
nümüzde matematiksel veya biçimsel mantık olarak adlandırılan şeyi
değil, daha ziyade iddiaların meşruluğu ve argümanların değerlendiril-
236
mesi öğretisini anlar. Bu şekilde anlaşılan bir mantığın, matematikten
çok hukuk bilimiyle benzerliği vardır. 237 Tıpkı hukuk biliminin, örneğin
yargısal olarak hak aramanın kurallarını açıklaması gibi, mantık da id-
diaların gerekçelendirilmesinin ve reddedilmesinin kurallarını belirler.
Toulmin’e göre mantık ve hukuk bilimi o kadar benzerdir ki, mantığın
genelleştirilmiş hukuk bilimi olduğunu ileri sürer: “Mantık (deyim ye-
rindeyse) genelleştirilmiş hukuk bilimidir.” 238 Toulmin, Aristoteles’ten
bu yana matematik ideali için uğraş veren mantık geleneğine karşı çı-
kar. Toulmin, pratik argümantasyonların değerlendirilmesinde çok da
önemli olmayan bir argüman biçimi olan tasım paradigmasına tek ta-
239
raflı yöneldiği için bu geleneği suçlar. Ona göre mantığın pratik ar-
gümantasyonla ilişkisi kaybolmuştur. 240 Bu ilişkiyi yeniden tesis etmek
için mantık teorisinin radikal bir şekilde yeniden düzenlenmesi gerek-
241
lidir. Böylesi radikal bir yeniden yapılandırma talebi, geleneksel
mantığın geçersiz kılınacağı anlamına gelmez. Hiçbir argüman bununla
çelişemez. Aksine, geleneksel mantığın analitik olmayan (maddi) argü-
manların güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirmede yeterli olmamasın-
242
dan dolayı yeniden düzenlenmesi gereklidir.
Toulmin, böylesi bir yeniden düzenleme amacıyla fizik, hukuk bi-
limi ve etik gibi çeşitli alanlarda (fields) kullanılan argümanları inceler.
Argümanların, temelde aynı yapıya sahip oldukları sonucuna varır.

234 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 9.
235 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 255, S. 95.
236 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 6 vd.
237 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 7 vd., S. 15, S. 96, S. 143, S. 147, S. 171, S. 255.
238 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 7.
239 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 149.
240 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 147.
241 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 253.
242 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 173.

105