Page 111 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

rallarından şüphe edilemez, hepsi meşrulaştırılamaz. Bazı çıkarım ku-
ralları konuşmanın taraflarınca baştan kabul edilmediği sürece, argü-
255
mantasyon başlayamaz. Çıkarım kuralları üzerine tartışmak yine de
mümkündür; ancak böyle bir tartışma, bir sonraki adımda çıkarım ku-
256
ralları konusunda bir anlaşma sağlanması halinde anlamlıdır.

3.3.4. Toulmin’in Teorisinin Sorunları

3.3.4.1. Toulmin’in teorisi bir dizi sorun ortaya çıkarmaktadır. Çok
tartışılan bir mesele, Toulmin’in değerlendirici çıkarım kurallarının
varlığına ilişkin görüşüdür. Bu görüş, özellikle Hare tarafından ısrarlı
bir şekilde eleştirilmiştir. Hare’e göre sadece mantık kuralları, çıkarım
kuralları olarak adlandırılmalıdır. Oysa Toulmin’in değerlendirici çıka-
rım kuralları, mantıksal kurallar değildir. Bu kurallar ifadelerin anla-
mını desteklemezler. Bu ifadeler arasındaki ilişkiyi onların kurması ge-
rekir. Dahası, böylesi bir kuralı çelişkiye düşmeksizin yadsımak da
mümkündür. Onlar, daha ziyade, pratik tasım öncülleri olarak kolayca
258
açıklanabilecek 257 maddi ahlaki kurallarla ilgilidirler. Konuşmacıla-

255 St. E. Toulmin, The Uses of Argument, S. 100, S. 106.
256 St. E. Toulmin, a.g.e., S. 175 vd.
257 R. M. Hare, Rez.: An Examination of the Place of Reason in Ethics. By Stephen
Edelston Toulmin, in: Philosophical Quarterly 1 (1950 / 51), S. 374; R. M. Hare,
The Language of Morals, S. 45, S. 48 vd.; R. M. Hare, Freedom and Reason, S.
87. Tartışma için bkz. N. Pike, Rules of Inference in Moral Reasoning, in: Mind
70 (1961), S. 391 vd. “Pratik tasım” kavramı burada, Hare’i takiben, normatif bir
öncülden normatif olmayan en az bir öncülle birlikte normatif bir sonuca varılan
çıkarımları belirtmek için kullanılmaktadır (bkz. R. M. Hare, Rez.: An Examina-
tion of the Place of Reason in Ethics, S. 374; bkz. R. M. Hare, The Language of
Morals, S. 26, not. 1). Aristotales’in pratik tasım kavramı için (bkz. örneğin; Ari-
toteles, Nikomachische Ethik 1147 a), bkz. G. H. v. Wright, On So-Called Prac-
tical Inference, Acta Sociologica 15 (1972 / 73), S. 39 vd.; G. Kalinowski, Ein-
führung in die Normenlogik, Frankfurt a. M. 1973, S. 15 vd. “Pratik tasım” ifa-
desinin bir başka kullanımı olan niyetler ile eylemler arasındaki bağlam hakkında
bkz. G. H. v. Wright, a.g.e., S. 40 vd.; G. H. v. Wright, The Varieties of Good-
ness, London / New York 1963, S. 162 vd.; G. H. v. Wright, Erklären und Vers-
tehen, Frankfurt a. M. 1974, S. 93 vd.
258 Bkz. G. C. Kerner, The Revolution in Ethical Theory, S. 103.

109