Page 173 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

Her konuşmacı analitik dile özgü bir söyleme her zaman geçebilme-
lidir.

Schwemmer’e göre ussal ortaklığın ikinci aşaması “hitap edenin, hi-
tap edilenin kabul etmesini istediği önermeleri kendisi de kabul etti-
ğinde” üretilmiş olur. 454 Bu talep, tartışmanın samimiyetiyle ve ciddiye-
tiyle ilgilidir. Bir başkasının kabul etmesi için bir önerme sunan kişinin
kendisi de bu önermeyi kabul etmelidir. Bu, tıpkı anlaşılabilirlik ve çe-
455
lişkiden yoksun olma talebi gibi, her iletişim için esaslı bir taleptir.
Bunun temel bir konuşma kuralı olarak aşağıda açıkça formüle edilmesi
gerekecektir.

Son olarak üçüncü aşama, kelime ve önerme ortaklığının kimi zaman
hitap eden kişiyle kimi zaman hitap edilen kişiyle sınırlı olmamasıdır.
Herkes için kelimelerin öğretilebilir olması ve önermelerin kabul edile-
bilir hale getirilmesi gerekir. Genelleme iki yönlü olmalıdır: “Bir yandan
önermeler (ilgili durumdaki) herkese hitap ederken, diğer yandan öner-
melerde söylenenler bir atayan yokmuşçasına – “genel” – söylenmelidir.
Ussal ortaklığın üçüncü aşaması, bu çifte genellemeden oluşmalıdır. Us
ilkesi işte tam da karar vermeye yönelen konuşmalardaki ussal ortaklığın
bu üçüncü aşamasını tesis etme talebidir. Bu ilkeyle ussal bir müzakere-
456
nin ne olduğu tespit edilir.”
Ussal pratik müzakerelerde ussal ortaklığın üç aşamasının dışında,
Schwemmer’e göre üç gerekçelendirme aşaması ayırt edilmedir. İlk
aşama bir amaç belirterek bir eylemi gerekçelendirmekle, ikinci aşama
bir norm belirterek bir amacı gerekçelendirmekle, üçüncü aşama da bu
normu gerekçelendirmekle ilgilidir.

454 P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 115 vd.
455 Bkz. J. L. Austin, Other Minds, in: J. L. Austin, Philosophical Papers, S. 82, S.
115.
456 P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 116.

171