Page 175 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

Schwemmer’in genellenebilirlik talebi hem Hare’in hem de Haber-
mas’ın genellenebilirlik ilkelerinin zayıflığını paylaşmaktadır. Genelle-
nebilirlik ilkesi, kişinin her duruma, yani kendi durumuna da uygulamaya
hazır olması gereken bir normun içeriği hakkında hiçbir şey söylemez.
Yine, hangi normun herkes tarafından kabul edilebileceği hakkında hiç-
bir bilgi vermez. Schwemmer, Hare’in evrenselleştirilebilirlik ilkesine
karşılık gelen pratik us ilkesine ilişkin olarak bunu açıkça belirtir.

Bu ilkeyle ifade edilen tutarlılık talebi, pratik müzakerelerin ama-
cına, yani çatışmanın şiddete başvurmadan çözülmesine ulaşmak için ye-
terli değildir. Farklı kişiler, birbiriyle uyumlu olmayan normları tutarlı
464
bir şekilde savunabilirler. Schwemmer’e göre bu yüzden, birbirleriyle
bağdaşmayan çeşitli normlardan hangisinin kabul edileceği sorusuna ce-
vap verebilecek bir ilkeye ihtiyaç vardır.

3.2. Ahlak İlkesi

Bu görev, ahlak ilkesi tarafından yerine getirilmelidir. Schwemmer
bu ilkeyi formüle etmek için öncelikle bir dizi yeni terim geliştirir. Eğer
bir kişi (aynı zamanda) bir (N’) normunu (bir [Z’] amacını) takip edebil-
mek için bir (N) normunu (bir [Z] amacını) takip ediyorsa; (N), (N’) için
“alt norm” ve (N’) de (N) için bir “üstün norm” ([Z], [Z’] için “alt amaç”
465
ve [Z’] de [Z] için “üst amaç”) olacaktır.
Buna göre Schwemmer, ahlak ilkesini şu gereklilikle açıklar: “Bir
çatışma durumunda birbirleriyle bağdaşmayan amaçların gerekçesi ola-
rak kullanılan normlara birbirleriyle bağdaşan üst normlar ve bu üst
normlara birbirleriyle bağdaşan alt normlar oluşturun.” 466

464 P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 118.
465 P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 119.
466 P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 119 vd. Yukarıda alıntılanandan biraz
farklı olan, daha yeni bir versiyon şurada bulunabilir: O. Schwemmer, Grundla-
gen einer normativen Ethik, S. 88. Burada birbirleriyle uyumlu olan alt normlar
oluşturma talebi eksiktir. Fakat, bu kendiliğinden anlaşılmaktadır.

173