Page 177 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

BAŞLICA PRATİK SÖYLEM TEORİLERİ

470
yerine getirilmemelidir. Bu arzu ve taleplerin haklılıkları başlı başına
bir söylemin konusudur. “Ahlak felsefesi, yalnızca öznel olarak ‘verili’
olan istekler üzerinde çalışmamıza izin veren ilkeleri formüle etme ve
böylece nasıl davranacağımız hakkındaki kararlarımızın meşru olmasını
471
sağlama görevine sahiptir.” Dolayısıyla pratik söylemin görevi, (diğer
şeylerin yanı sıra) var olan normatif görüşlerin öznelliğini aşmaktan iba-
rettir. Bu anlamda Lorenzen ahlakın esasının “aşkın öznellik” olduğun-
472
dan isabetli bir şekilde söz eder.

4. Norm Sistemlerinin Eleştirel Oluşumu

Ahlak ilkesinde dile getirilmiş olan temel düşünce önemli olsa da bu
ilkenin kendisi, normların gerekçelendirilmesi sorununun çözümüne çok
az katkı sunar. Lorenzen’ın Hegelci ve Marksçı diyalektikten birkaç te-
473
mel düşünceyi benimseyerek ortaya attığı ve ayrıntılarını Schwem-
474
mer’in geliştirdiği , normatif sistemlerin olgusal ve eleştirel (normatif)
oluşumu doktrini ise önemli bir adımdır.

Bu teorik çalışma, sadece normların eleştirisine ve gerekçelendiril-
mesine ilişkin ilginç bir prosedür içerdiği için değil, aynı zamanda mü-
zakereden etkilenen ancak buna dahil olmayan kişilerin gereksinimleri-
nin ve normatif görüşlerinin tartışmaya nasıl dahil edilebileceğine dair
yöntemler sunduğu için de önemlidir. Bu, çoğu pratik söylemde katılım-
cılar ile etkilenenler arasında bir özdeşlik olmadığından büyük önem ta-
şır. Bu noktada sadece mahkeme heyeti istişarelerini hatırlamak yeterli-
dir.

470 Buraya “sadece değil” eklenmek zorundadır.
471 P. Lorenzen, Normative Logic and Ethics, S. 79.
472 P. Lorenzen, a.g.e., S. 82.
473 Bkz. P. Lorenzen, Normative Logic and Ethics, S. 84 vd.; P. Lorenzen, Das Prob-
lem des Szientismus, in: 9. Deutscher Kongreß für Philosophie, Düsseldorf 1969,
Philosophie und Wissenschaft, Ed.: L. Landgrebe, Meisenheim am Glan 1972,
S. 33 vd.
474 Öncelikle bkz. P. Lorenzen / O. Schwemmer, a.g.e., S. 190-221; O. Schwemmer,
Grundlagen einer normativen Ethik, S. 89-95; O. Schwemmer, Begründen und
Erklären, S. 72-79.

175