Page 220 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

açık olmayan durumlar veya yanlış anlamalar ortaya çıktığında kelime
kullanımlarına ilişkin tespitler yapmak düşünülebilir. Böyle bir tespitin
ön koşulu, kullanılan ifadelerin analiz edilmesidir. Deontik mantık gibi
yapay diller bu analizin bir aracı olarak kullanılabilir.

Anlaşma problemlerini açıklığa kavuşturmak için yürütülen tartış-
malar, kendine özgü bir söylem türü olarak kabul edilebilir. Bu söylem
41
yukarıda “analitik dilsel söylem” olarak karakterize edilmiştir. Ortak
bir dil kullanımı üretmenin yanında analitik dile özgü söylemde, açık
ve anlamlı bir konuşma elde edilir. (1.4), bu bağlamda eklenmelidir.
Temel nitelik taşıdıklarından dolayı (1.1) – (1.4), “temel kurallar” ola-
rak adlandırılmalıdır.

4.2. Ussal Kurallar
42
Pratik söylemler, normatif ifadelerin ileri sürülmeye elverişlili-
ğiyle ilgilidir. Bu tür iddialar tartışılırken tekrar iddiada bulunur. Bir
şeyi çürütmek, sorulara yanıt vermek ve önermeleri gerekçelendirmek
için de iddialara ihtiyaç vardır. İddialar olmadan pratik söylem mümkün
değildir.
Bir iddiada bulunan kişi, yalnızca bir şeye inandığını ifade etmek
istemez. Aynı zamanda söylediklerinin gerekçelendirilebilir olduğunu,
gerçek veya doğru olduğunu da iddia eder. Bu, normatif olan kadar nor-
43
matif olmayan ifadeler için de aynı şekilde geçerlidir.
Gerekçelendirilebilirlik iddiası, konuşmacının kendisinin gerekçe
sunabilecek bir konumda olduğu anlamına gelmez. Bu iddianın, belirli
veya belirlenebilir olan kişilerin gerekçelendirme yetkinlikleriyle iliş-
kili olması yeterlidir. Başka kişilerin gerekçelendirme yetkinlikleriyle

41 Bkz. yukarıda S. 171.
42 Normatif ifadelerin iddia etme söz edimi oldukları hakkında bkz. yukarıda S. 85
vd.
43 Krş. J. Habermas, Wahrheitstheorien, S. 220; G. Patzig, Relativismus und Ob-
jektivität moralischer Normen, S. 75; K. Frankena, Analytische Ethik, S. 131 vd.;
ayrıca yukarıda S. 152 vd.

218