Page 216 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

sistemleriyle karşılaştırılabilirler. Tanımlayıcı yöntem, kural sistemle-
rinin açıkça formüle edilmesiyle eleştiri olasılığını artırır ve yeni kural-
ların inşasıyla yeni yöntem biçimlerinin yolunu açar.

Bu bulgu, söylem kurallarıyla ilgili bir söylemin de anlamlı oldu-
ğunu açıkça ortaya koymaktadır. Böyle bir söylem “söylem teorisine
özgü söylem” olarak adlandırılabilir. Söylem teorisine özgü söylemin
dört olası gerekçelendirme şekli de ana hatlarıyla zaten açıklanmıştır.
Her birinin nasıl uygulanacağı hususu ise söylem katılımcılarına bıra-
kılmalıdır. Bu dört gerekçelendirme yöntemi çerçevesinde yapılan tar-
tışmalarda bile kurallara uyulmaktadır. Bu kurallar, kısmen konuşmacı
topluluğunda fiilen geçerli olan kurallardan, kısmen de hâlihazırda ge-
çici olarak belirlenmiş olan kurallardan oluşur. Sadece gerekçelendiril-
miş olan kurallara göre ilerlemek mantıksız değildir. Bu mümkün ol-
madığı ve esasında tartışmaya başlamak bile mantıklı olduğu için ge-
rekçelendirilmemiş olan kurallar temel alarak başlamak da makul ola-
caktır.

4. Genel Pratik Söylem Kuralları ve Kalıpları

Rasyonel pratik söylemi tanımlayan kurallar oldukça faklıdır. Sa-
dece pratik söylemde geçerli olan kurallar dışında diğer dil oyunlarında
da geçerli olan kurallar da vardır. Emirler, yasaklar ve izinler vardır.
Bazı kurallar katı bir şekilde riayet edilmesini gerektirirken, diğerleri
sadece yaklaşık olarak yerine getirilebilecek olan talepler içerirler. Ay-
rıca pratik söylem içinde davranışları düzenleyen kurallar ve diğer söy-
lem kalıplarına geçişi belirleyen kurallar da bulunur. Son olarak, argü-
29
man kalıplarını söylem kurallarından ayırt etmek gerekir.

29 Kurallar ile kalıplar arasındaki fark, aşağıda bunların anlatımı sırasında ayrıntılı
olarak açıklanacaktır. Burada sadece kalıpların kurallara, yani belirli kalıpların
ve sadece belirli argüman kalıplarının belirli argümantasyon durumlarında kul-
lanılmasını gerektiren kurallara dönüştürülebileceğini belirtmek gerekir. Bu ne-
denle sık sık sadece kurallardan bahsedilir.

214