Page 256 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

nımı kurallarına yönelik talep evrenselleştirilebilirlik ilkesiyle gerekçe-
lendirilebilir. Bu talep, sadece a’nın T olup olmadığının şüpheli olduğu
durumlar için değil; aynı zamanda daha ileri gerekçelendirme düzeyle-
rindeki şüpheli durumlar için de geçerlidir. Bu şekilde içsel meşruluğa
ilişkin olan üçüncü kural şu şekilde geçerlilik kazanır:

i
(J.2.3) a’nın T mi yoksa M mü olduğunun şüpheli olduğu her
40
durumda bu sorunu çözecek bir kural tayin edilmelidir.
(J.2.2) ile birlikte (J.2.3), ilkesel ve genel olan, şu içsel meşruluk
kuralını gerektirir:

(J.1.2) .(1) (x) (Tx → ORx)
1
.(2) (x) (M x → Tx)
1
2
.(3) (x) (M x → M x)
.
.

.

n
.(4) (x) (Sx → M x)
.(5) Sa
41
(6) ORa (1) – (5)

40 (J.2.3) ile uyumlu olan bir talep hakkında bkz. K. Larenz, Methodenlehre der
Rechtswissenschaft, S. 300: “Hâkim, karar vermesi gereken bir davada belirli bir
ifadeyi veya belirli bir hukuki önermeyi daha geniş yorumlamaya sevk edilse de
yorumunu sadece bu dava için değil, diğer tüm benzer davalar için de geçerli
olabilecek şekilde yapmalıdır. Benzer durumları benzer şekilde ele almak adale-
tin gereğidir. Mahkemelerin benzer davalarda aynı hükmü bazen o şekilde bazen
de bu şekilde yorumlaması, kanunun amaçladığı hukuki kesinliğe de aykırı ola-
caktır.”
41 (J.1.2) şeması, yorumlamanın tümel önermenin mi yoksa tikel önermenin mi elde
edilmesine bağlı olduğu sorusuna terminolojik bir açıklık getirir. (J.1.2)’deki (2)
– (5)’ten Ta (5’) sonucu çıkar. (1)’den ve (5’)’ten (6)’ya varılır. Böylece (1) tü-
mel önerme, (5’) tikel önerme ve (2) – (5) de tikel önermenin gerekçesi olarak
kabul edilir. Bunun bir alternatifi, (1) – (4)’den çıkartılan normu “(x) (Sx 
ORx)” olarak (4’)’ü tümel önerme olarak, (5)’i tikel önerme olarak ve (1) – (4)’ü

254