Page 262 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

de ampirik argümantasyonun ve genel pratik argümantasyonun hukuki
söylemdeki rollerini açıklığa kavuşturacaktır.

2.2. Ampirik Argümantasyon Üzerine

Ampirik argümantasyonun kendisi burada ayrıntılı olarak ele alın-
mayacaktır. Sadece önemi gösterilecektir. Ampirik argümantasyonun
önemi, neredeyse tüm hukuki – ve aynı şekilde neredeyse tüm genel
pratik – argüman kalıplarının ampirik önermeler içermesinden kaynak-
lanmaktadır. Ampirik önermeler farklı türdeki önermelerdir. Örneğin,
bazı argüman kalıpları tekil olgularla, failin bireysel eylemleriyle, sai-
kiyle, olaylarla veya durumlarla ilgili önermeler gerektirir. Diğer argü-
man kalıplarında, doğa bilimlerine veya sosyal bilimlere özgü kanunilik
hakkındaki önermeler zorunludur. Geçmişteki, şimdiki ve gelecekteki
eylemlerle, olaylarla veya durumlarla ilgili önermeler arasında da ay-
rımlar yapılabilir. Bu önermeler, ekonomi, sosyoloji, psikoloji, tıp, dil-
54
bilim vb. gibi çeşitli bilim dallarına özgülenebilirler.
Buradan, hukuki gerekçelendirmede gerekli olan ve tutarlı bir şe-
kilde yürütülen bir ampirik argümantasyon teorisinin, ampirik bilginin
neredeyse tüm sorunlarıyla da mücadele etmesi gerektiği sonucu çı-
55
kar. Ayrıca, ampirik bilginin hukuki argümantasyona dahil edilme-
sine ilişkin sorunlar da bulunmaktadır. Bu sorun, ancak disiplinler arası
56
iş birliği sayesinde çözülebilir.

54 Alman Federal Anayasa Mahkemesi tarafından kullanılan ampirik önermelerin
bir analizi için bkz. K. J. Philippi, Tatsachenfeststellungen des Bundesverfas-
sungsgerichts, Köln / Berlin / Bonn / München 1971. Hukuki argümantasyonda
gerekli olan çeşitli bilgi türleri hakkında ayrıca bkz. Chr. Starck, Empirie in der
Rechtsdogmatik, in: JZ 1972, S. 614. Sosyal bilimlere ilişkin bilginin önemi hak-
kında bkz. K.-D. Opp, Soziologie im Recht, Reinbek 1973, S. 79 vd. ve W. Nau-
cke, Über die juristische Relevanz der Sozialwissenschaften, Frankfurt a. M.
1972, S. 34 vd.
55 Bu noktada, bilim teorisine ilişkin olan literatürün yanı sıra biliş süreciyle ilgili
psikolojik ve sosyolojik literatüre de işaret edilmelidir.
56 Disiplinler arası bir temelde iş birliği yapabilme becerisi, kuşkusuz uygun bir
eğitimi zorunlu kılar. Bu konuda bkz. K.-D. Opp, a.g.e., S. 219 vd.

260