Page 58 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

HUKUKİ ARGÜMANTASYON TEORİSİ

çok kapsamlı olmayan tezdeki gibi, niteleme işlevine ek bir işleve sa-
hiptirler. Çeşitli duygusalcılık teorilerine göre bu işlev, duyguları
ve/veya tutumları ifade etmek ve/veya etkilemektir. Dolayısıyla duygu-
salcılık, natüralizm ve sezgiciliğe karşı yeni bir ahlak dili anlayışını
25
24
temsil eder. Öznel ve betimleyici öğelerle zenginleştirilmiş duygu-
26
salcılık, en etkileyici şekilde Stevenson tarafından temsil edilir.
Stevenson’a göre ahlaki yargıların başlıca kullanımı, olguları işaret
etmek değil, bir kimseyi etki altına almaktır. “İnsanların tutumlarını ta-
27
nımlamak yerine, onları değiştirir veya kuvvetlendirirler.” Ahlaki ifa-
28
deler psikolojik olarak etkileme enstrümanlarıdır, bilişsel işlevlerinin
yanında duygusal bir işleve de sahiptirler. Urmson’un da belirttiği gibi,
1937’de yayınlanan bu tezleri ile Stevenson, bir yandan bilişsel olma-
yan, ama diğer yandan da etiği kendi başına bir disiplin olarak ciddiye
29
alan bir etik program ortaya atan ilk kişidir.

24 Ch. L. Stevenson, Ethics and Language, New Haven / London 1944, S. 117 ’de
açıkça belirtildiği gibi: “Dili, işlevi her zaman bilişselmiş gibi değerlendirme ha-
tası neredeyse akıl almaz derecede naiftir ve aslında bu, geleneksel etik teorinin
kullanışsız olmasından büyük ölçüde sorumlu olan bir hatadır.”
25 Öznelcilik, duygusalcılıktan farklıdır. Öznelcilikte normatif önermeler ifade et-
meye veya etkilemeye değil, konuşmacının duygularını veya tutumlarını betim-
lemeye hizmet eder. Dolayısıyla öznelcilik, natüralizmin özel bir şeklidir. Bkz.
G. Grewendorf / G. Meggle, Zur Struktur des metaethischen Diskurses, in: Se-
minar: Sprache und Ethik, Frankfurt a. M. 1974, S. 13 vd.; J. O. Urmson, The
Emotive Theory of Ethics, S. 15.
26 Stevenson’ın daha önce alıntılanan ası eseri olan “Etik ve Dil (Ethics and Lan-
guage)” dışında bkz. Ch. L. Stevenson, Facts and Values, New Haven / London
1963. Özellikle mantıksal empirizm alanında yaygın olan bu teorinin diğer tem-
silcileri olarak Ayer (A. J. Ayer, Language, Truth and Logic, 1. Aufl. London
1936, Neuausgabe Harmondsworth 1971, S. 26-29, 136-151), Carnap (R. Car-
nap, Philosophy and Logical Syntax, London 1935, S. 22-26) ve Ogden und
Richards (C. K. Ogden / I. A. Richards, The Meaning of Meaning, London
(1923) sayılabilir. Duygusalcılığın tarihçesi için bkz. J. O. Urmson, a.g.e., S. 12-
23.
27 Ch. L. Stevenson, The Emotive Meaning of Ethical Terms, in: Facts and Values,
S. 16.
28 Ch. L. Stevenson, a.g.e., S. 17.
29 J. O. Urmson, a.g.e., S. 22.

56