Page 176 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

8.2 Öz-gönderimsellik Odağında John R. Searle’da Kurumsal Olguların Tanımsal Özellikleri 161

itibarla, Finlandiya Parlamentosu Genel Kurul Salonunda (t 1) anından (t 2) anına kadar
yapılan konuşmaların ve verilen oyların kurumsal bir olgu statüsüne kavuşturulabilmesi,
ancak bir yorumlama planı olarak kabul edilen Finlandiya Anayasası’na atıfta bulunul-
masıyla mümkündür: Finlandiya Parlamentosu bir kanun tasarısının yorumlanması
amacıyla toplanmıştır. Anayasanın (Finlandiya Anayasası) normları burada yorum çer-
çevesi olarak işlev görür. Buna ek olarak, bazı kurumsal olgular başka bir yasal düzen-
lemeyle yeniden nitelendirilebilir ve bu da, söz konusu orijinal kurumsal olgunun yeni
bir yorumunu sağlar. Bu durum, bir kurumun hukuki yapısının mevzuatta ya da yargı
alanında yeniden tanımlandığı ya da yeniden nitelendirildiği ve ona yeni bir hukuki
anlam kazandırıldığı durumdur.

8.2 Öz-gönderimsellik Odağında John R. Searle’da Kurumsal
Olguların Tanımsal Özellikleri

8.2 Öz-gönderimsellik Odağında John R. Searle’da Kurumsal Olguların Tanımsal Özellikleri
The Construction of Social Reality (Toplumsal Gerçekliğin İnşası) adlı eserinde John R.
14
Searle, kurumsal olguları aşağıdaki altı ilkeyle betimlemektedir :
(1) sosyal kavramların çoğu (ancak hepsi değil), öz-gönderimseldir;
(2) kurumsal olgular genellikle (ancak her zaman değil) açık edimsel ifadeler, yani söz
edimleri ile yaratılır;
(3) kaba olgular, kurumsal olgular karşısında mantıksal olarak birincil olgulardır;
(4) kurumsal olgular izole bir şekilde var olamazlar, aksine her zaman birbiriyle ilişki-
lidir; yani, daha büyük bir sistemik bütünün bir parçasıdırlar;
(5) sosyal eylemler ve süreçler, sosyal nesneler ve ürünler üzerinde mantıksal olarak
önceliğe sahiptir; ve
(6) kurumsal olguların çoğunda (ancak hepsinde değil) dilsel bir bileşen vardır. Dahası,
şunu da ekleyeyim:
(7) kurumsal olgular, kurucu kurallara dayalıdır.
Searle’ın bakış açılarının çoğu, eğer teamülcü analiz öncülleri, dili ve dünyayı yapılan-
dırmada itibari değerleri üzerinden kabul edilirlerse, oldukça belirgindir. Dahası Searle,
soyut olarak para, evlilik veya mülkiyet hakkı gibi bazı genel kurumsal olgular fikrini
ifade eden türler ve tekil örnekler ya da somut olarak şu anda cüzdanımdaki 10 avroluk
banknot veya A ve B’nin evliliği gibi kurumsal olgunun belirli bir örneğini ifade eden
15
kurumlar ve durumlar arasındaki ayrımı kullanır.
Önce Searle’ın 2 ve 6 arasındaki maddelerini, sonra da 1 numaralı maddesini ele ala-
cağım. Searle, kurumsal olgulardan daha genel anlamda söz ediyor olsa da, hukuki
görüngüleri burada kurumsal olguların en birincil örnekleri olarak kullanacağım.

14 Searle, The Construction of Social Reality, s. 32-37 ve devamı.
15 Genel bir sosyal kurum olarak paraya (= tür) ve tekil banknotlar ve madeni paralar olarak paraya (=
tekil örnek) atıfta bulunarak tür/tekil örnek ayrımı üzerine, karşılaştırma için: Searle, The Construc-
tion of Social Reality, s. 32-34, 53.