Page 180 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa
P. 180
8.3 Bir Topluluğun Üyeleri Arasında Karşılıklı Beklentiler Kümesi 165
mantıksal-kavramsal döngüye (C n anayasası normatif olarak bağlayıcıdır, çünkü hu-
kuken geçerlidir) ya da alternatif olarak, daha yüksek haklı bulma gerekçelerine, yani
Kelsen’in temel norm ile kaçınmak istediği iki seçeneğe doğru bir sonsuz gerileme
(“C n anayasası normatif olarak bağlayıcıdır, çünkü geçerliliğini tarihsel olarak önceki
26
C (n-1) anayasasından alır vb. şeklinde sonsuza kadar devam eder”) ile sonuçlanır.
Böyle bir hareketin bedeli, temel normun kendisinin norm/olgu eksenindeki tanımla-
namazlığı olarak ödenir ve aynı şey, Hart’ın tanıma kuralı veya hukuki analizin öz-
gönderimsel, kapalı ön koşulları altında hukuki geçerliliğin diğer nihai referansı için
27
de geçerlidir.
Yine de hukuki teamülcülüğün, toplumsal kavramların ve kurumsal olguların seman-
tik kapatılma, öz-gönderimsellik ya da kendi kendine oluşum ölçütlerine bağlılık gös-
termesi gerekmez, ancak bazı sosyal olguların, yalnızca hukuken önemli olarak ortak
kabul görmesi ya da tanınması söz konusu ölçütlere bağlılığı gerektirecektir. Bu konu,
böyle bir kapalı, özerk bir normlar, değerler veya bilgi ögeleri sisteminin en nihai ölçüt-
leri ile ilgili olduğundan farklıdır. John Finnis’in Natural Law and Natural Rights (Do-
ğal Hukuk ve Doğal Haklar) adlı eserinde savunduğu üzere, a priori, kendinden aşikâr
28
temel değerlere dayanan hukuk ve sosyal etik fikri, etik veya hukuki hüküm için nihai
referans olarak alınmaları durumunda, herhangi bir dışsal hüküm ölçütü karşısında ka-
palı olarak tanımlanmalıdır. Benzer şekilde, bazı bilimsel ya da - söz gelimi - dinî otori-
telerin varsayımsal yanılmazlığı yoluyla epistemik belirsizliğin dışlandığı bir olası bilgi
sistemi, sistemik kapanma ve içsel tutarlılık koşullarını iyi bir şekilde karşılayabilir.
Böyle bir bilgi ya da değerler sisteminin nihai öncüllerinin durumu, kısır döngü veya
sonsuz gerileme (ya da her ikisi birden) ikilemine kurban gitmeksizin etkili bir biçimde
sorgulanamaz.
Sosyal kavramların ve kurumsal olguların iddia edilen öz-gönderimselliği burada
dikkate alınmazsa, Searle tarafından belirtilen diğer ölçütler bu göreve iyi uyuyor gibi
görünmektedir.
8.3 Bir Topluluğun Üyeleri Arasında Karşılıklı Beklentiler Kümesi
8.3 Bir Topluluğun Üyeleri Arasında Karşılıklı Beklentiler Kümesi
Bir topluluğun üyeleri arasında karşılıklı beklentiler kümesi olarak teamüller fikri, Da-
vid Lewis’in yaygın şekilde etkili olan ve 1969 yılında yayınlanan Convention: A Philo-
sophical Study adlı kitabında temellendirilmiştir. Bu çalışmasında Lewis, bir teamülü
aşağıdaki şekilde tanımlamıştır :
29
Bir P popülasyonunun üyelerinin, tekrarlayan bir S durumunda fail söz konusu oldu-
ğunda, davranışlarındaki bir R düzenliliği, ancak ve ancak P’nin üyeleri arasında S’nin
26 Karşılaştırma için: Siltala, A Theory of Precedent (Emsal Karar Hakkında Bir Kuram), s. 213-214.
27 (Analitik) hukuki pozitivizm kapsamında hukukun nihai öncüllerinin sorunlu ontolojisi ile ilgili
olarak, Siltala, A Theory of Precedent, s. 229-231.
28 Finnis, Natural Law and Natural Rights.
29 Lewis, Convention, s. 78. Bu, bir teamülün nihai tanımıdır. İlk sürümler, kitabın önceki bölümle-
rinde sunulmuştur.