Page 189 - Microsoft Word - Lot3_GerekcelerinYazilmasiHakimlerIcinElKitabi_Matbaa

174 8. Hukuki Teamülcülük: Kolektif Yönelimselliğin İfadesi Olarak Hukuk

vigny’ye (1779-1861) kadar uzanabilir. Hukukun kökenleri, organik olarak evrilmekte
olan milletin ruhunda (Volksgeist) bulunacaktı ve halkın ortak hukuk bilinci (die geme-
insame Rechtsüberzeugung des Volkes), yasa koyucunun herhangi bir tuhaf, kaprisli
müdahalesi olmaksızın hukukun “organik” yoluna rehberlik edecekti. Savingy’nin hu-
kuk anlayışının temel hatları, 1814 yılında “Vom Beruf unserer Zeit fur Gesetzgebung
und Rechtswissenschaft” adlı etkili monografisinde yayınlanmıştır. Bu makalesinde
Savigny, Avusturya ve Fransa’da etkili olan hukuki kodifikasyon ideolojisini şiddetle
eleştirmiştir.
Savigny’ye göre, çeşitli hukuk dallarında her şeyi kapsayan kodifikasyon taslakları
hazırlanmasına ilişkin Fransız ve Avusturya düşüncesi, hukukun gerçek doğasına ilişkin
yanlış, hatalı öncüllere dayanıyordu. Öncelik, hukuki kodifikasyonlar yerine, ilgili top-
luluk üyeleri arasında yaygın olan özgün hukuki kanaatlere verilmeliydi. Savigny’nin
hukuk kavramına ilişkin cesur (yeniden) tanımı, on dokuzuncu yüzyılda Almanya’daki
hukuk düşüncesi üzerinde derin bir etkiye sahip olmuş ve kodifikasyon hareketinin
50
arkasındaki modern hukuk iradeciliğe etkili bir şekilde meydan okumuştur. Artık Sa-
vigny, hukuki kodifikasyona ilişkin her türlü talebe karşı direnmek için bir misyon üst-
lenmişti. Hukuki kodifikasyon ile ilgili entelektüel mücadelede baş rakibi Anton Fried-
rich Justus Thibaut’dur (1774-1840). Thibaut, Almanya kanunlarının bile, Avusturya ve
Fransa’da daha önce belirlenmiş olan ölçütlere uymak üzere kodifiye edilmesi çağrısın-
51
da bulunmuştu.
Savigny’ye göre, hukuk kavramının; geleneksel hukuk sistemlerinde örf-âdet huku-
kunun yerleşik kullanımlarında ve daha sofistike hukuk sistemlerinde hukukçuların
hukukunda (Juristenrecht) veya hukuk profesörlerinin hukukunda (Professorenrecht),
yani, daha spesifik olarak, hukuk mesleği ve hukuk profesörleri tarafından tasarlanan
hukukta ifade edilen hukuk camiası üyeleri arasında paylaşılan hukuki kanaatlere bağ-
52
lanması gerekmekteydi. Hukuk camiasındaki ortak hukuk bilincinin, hukuk kurumları
(Rechtsinstitute) veya hukuki ilişkiler (Rechtsverhaltnisse) ve hukukun bu unsurları

50 “Diese Konzeption musste in der Augenblick eine tiefgehende Veranderung erfahren, in dem Sa-
vigny - zuerst in der Schrift uber “Beruf unserer Zeit” - nicht mehr das Gesetz, sondern die gemein-
same Rechtsuberzeugung des Volkes, den “Volksgeist”, als die ursprungliche Quelle allen Rechtes
ansah.” (Bu anlayış, Savigny'nin - ilk kez “Beruf unserer Zeit” isimli monografisinde, artık yasayı
değil, halkın ortak hukuki kanaatini, yani “Volksgeist”i, bütün hukukun asıl kaynağı olarak gördü-
ğü anda derin bir değişime uğramak zorunda kaldı.”) Larenz, Methodenlehre der Rechtswissensc-
haft (Hukukbilim Metodolojisi), s. 13.
51 Thibaut ve Savigny’nin kodifikasyon konusundaki mücadelesi ile ilgili olarak, karşılaştırma için:
Thibaut und Savigny. Ihre Programmatische Schriften (Thibaut ve Savigny: Program Eserleri). Ki-
tap, Thibaut’un “Über die Nothwendigkeit eines allgemeinen Bürgerlichen Rechts für Deutschland”
adlı açılış monografisi ile Savigny’nin buna yanıtı olan “Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung
und Rechtswissenschaft” adlı monografisi ve söz konusu entelektüel mücadelenin önde gelen iki
yazarının diğer temel yazılarını içermektedir.
52 Savigny’nin hukuk kavramı ile ilgili olarak, Wieacker, Privatrechtsgeschichte der Neuzeit (Modern
Çağın Özel Hukuk Tarihi), s. 381-399; Larenz, Methodenlehre der Rechtswissenschaft, s. 11-18;
Reimann, “Savigny, Friedrich Carl von (1779-1861)”, s. 772-773. - Savigny’nin Juristenrecht’i
(hukukçuların hukuku) ile ilgili olarak, Larenz, Methodenlehre der Rechtswissenschaft, s. 392. Sa-
vigny’nin ilk adı farklı kaynaklarda c veya k ile yazılmıştır. Büyük yorumculardan Karl Larenz,
Friedrich Karl von Savigny şeklinde kullanırken, Franz Wieacker ise Friedrich Carl von Savigny
şeklinde kullanmıştır.